کاوشی درباره رواج لفظ«سند» در متون فارسی به معنای نوشته ای رسمی

اصطلاح «سند»، واژه ای کلیدی در حوزه علم تاریخ محسوب می شود. اگرچه درباره مفهوم و حوزه های کاربردی سند تحقیقات ارزنده ای صورت پذیرفته است، در خصوص ریشه های تاریخی این واژه و روند شکل گیری این مفهوم، تحقیقات علمی و دقیقی انجام نشده است. از آنجایی که ظاهرا لفظ «سند» به معنای نوشته ای رسمی، سابقه ای کهن در تاریخ اسلام و ایران ندارد، پژوهش حاضر در صدد پاسخ به این پرسش است که پیشینه تاریخی کاربرد «سند» به معنای اخیر در متون تاریخی فارسی چیست؟ و از چه زمانی به معنای نوشته ای رسمی معمول شده است؟ این تحقیق نشان می دهد که سند به معنای نوشته و مکتوبی رسمی در متون فارسی متاخر است و در اواخر سده نهم هجری از راه تشکیلات دیوانی به معنای رایج و پرکاربرد آن در روزگار اخیر تحول یافته است.