نقد و تحلیل انواع وجه فعلی در فارسی

وجه به طورکلی مقوله ای معنایی است که دیدگاه گوینده را درباره گزاره ای نشان می دهد. عناصر وجهی مختلفی در زبان برای انتقال وجه وجود دارد؛ به عبارت دیگر، زبان ها ابزارهای مختلفی برای بیان مفاهیم وجهی در اختیار دارند؛ یکی از این ابزارها، وجه فعلی است. وجه فعلی آن جنبه از وجه است که در ساخت واژه فعل و از طریق صرف آن نمودار می شود و مقوله ای دستوری است. با بررسی تاریخ دستورنویسی فارسی، مشخص می شود که دستورنویسان درنهایت بر سر وجود سه وجه فعلی در فارسی به اجماع رسیده اند؛ این سه وجه فعلی عبارت اند از: اخباری، التزامی و امری. این نوشتار بر آن است تا نشان دهد تمایز وجه التزامی و امری که تنها بروز ساخت واژی آن در شناسه است، تمایزی وجهی نیست و نمی توان این دو گروه از افعال را از نظر وجه فعلی متمایز دانست؛ به عبارت دیگر، فارسی تنها دو وجه فعلی دارد: اخباری و غیراخباری. همچنین این نوشتار تلاش می کند تا تبیینی برای صفربودن شناسه دوم شخص مفرد امر ارائه دهد.