کانی شناسی و پاراژنز کانسنگCu-Au-Bi منطقه ی پی جویی کوه دم (شمال شرق اردستان)، مجموعه ی فلززایی انارک

مدل سازی های انجام شده بر مبنای تعادلات ترمودینامیکی و فیزیکوشیمیایی شاره، گویای آنست که مذاب های غنی از بیسموت قادرند مقادیر بالایی از طلا را از شاره ی گرمابی در تعادل با مذاب جاروب (scavenging) کنند. در این پژو.هش منطقه ی پی جویی کوه دم در شمال شرق اردستان (بخش شمالی مجموعه ی فلززایی انارک) به عنوان نمونه ای از ذخایر گرمابی نوع IOCG و کانی سازی کوارتز-هماتیت ± سولفید با مجموعه عناصر آهن-مس-طلا-بیسموت مورد بررسی قرار گرفتند. در این میان، کانی های سولفوسالتی گروه فهلور، کانی های حاوی بیسموت و فلزات کمیاب (از قبیل طلا، بیسموت و الکتروم)، با هدف دستیابی به ترکیب شیمیایی و ارتباط زایشی با طلا بررسی شدند. کانی های گروه بیسموت به عنوان مهم ترین کانی های موثر در جاروب طلا در منطقه شامل: بیسموتینیت (با فرمول تجربی Bi2.05S2.9)، ایمپلکتیت (با فرمول تجربی Cu0.56Fe0.03Bi1.2S2.16) و بیسموت آزاد (با فرمول تجربی Cu0.14Bi0.86)، هستند. بنابر شواهد به نظر می رسد که الکترون های آزاد شده از کانی های احیا کننده نظیر پیروتیت و به موجب آن افزایش اکسیژن شاری، منجربه تبدیل Bi3+ به Bi0 و ته نشینی بیسموت در محیط شده است. پس از آن، با رخداد مگنتیت به عنوان فاز بافر پایدار، الکترون های آزاد شده منجربه تبدیل یون Au+ به Au0 در شاره و جذب آن به وسیله ی فاز بیسموت شده است.