خاستگاه های هنر نمایش در هند باستان و نگاهی به نمونه های ایرانی آن

هنر نمایش در هند پیشینه ای کهن دارد. ادبیات نمایشی سنسکریت در بستر سنتی منظم شکل گرفته و تا سده های متمادی تداوم یافته است. خاستگاه های اصلی این هنر در شبه قاره عبارتند از سرودهایی گفتگووار در وداها، مناسک ودایی و سنت حماسه خوانی ، و هنرهای مرتبطی چون رقص و موسیقی نیز در پیدایش و گسترش آن موثر بوده اند. ممکن است نمایش های یونانی نیز بر ادبیات نمایشی سنسکریت اثری گذاشته باشد. در بررسی مختصر خاستگاه های نمایش در فرهنگ باستانی هند آشکار می شود که اغلب این خاستگاه ها در ایران نیز نمونه هایی دارند که غالبا تا دوره اسلامی باقی بوده و بعضا از معادل های هندی خود نیز فراگیرترند. اما برغم این خاستگاه های نیرومند، هنر نمایش نتوانسته در قالب آثاری منظم و ماندگار در ایران پای بگیرد. در این مقاله، پس از بحث درباره خاستگاه های هنر نمایش در هند، به بررسی این خلا تاریخی پرداخته ایم که در تحلیل نهایی شاید بتوان آن را ناشی از عدم نضج سنت کتابت در بخش اعظم تاریخ ادبیات باستانی ایران دانست.