پرخاشگری و عوامل اجتماعی اقتصادی مرتبط با آن در کودکان پیش دبستانی

پرخاشگری دوران کودکی یک مشکل بهداشتی عمده در سراسر جهان بخصوص در سال های اخیر محسوب می شود. از سال های پیش دبستانی هنگامی که کودک شروع به شرکت در تعاملات گسترده با همسالان می کند، پرخاشگری به یک مسئله مهم تبدیل می شود. علت این مشکل را می توان به مجموعه ای از متغیرهای زیستی، روانی، فرهنگی و خانوادگی نسبت داد.
این مطالعه با هدف تعیین میزان پرخاشگری و عوامل اجتماعی اقتصادی مرتبط با آن در کودکان پیش دبستانی شهر رشت انجام گرفته است.
این پژوهش یک مطالعه مقطعی از نوع توصیفی تحلیلی می باشد که در بین کودکان پیش دبستانی شهر رشت در سال 1392 انجام گرفته است. آزمودنی های مطالعه شامل 614 کودک 5 تا 7 ساله بودند که به روش نمونه گیری خوشه ایدو مرحله ای از مراکز پیش دبستانی تحت نظارت آموزش و پرورش و سازمان بهزیستی شهر رشت انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات شامل دو پرسشنامه بود. مقیاس پرخاشگری کودکان پیش دبستانی که جهت ارزیابی پرخاشگری کلامی- تهاجمی، فیزیکی- تهاجمی، رابطه ای و خشم تکانشی کودکان توسط مربیان تکمیل گردید و پرسشنامه عوامل اجتماعی اقتصادی مرتبط با پرخاشگری که توسط والدین کودک تکمیل شدند. داده ها با استفاده از آزمون های توصیفی و استنباطی (کروسکال والیس، من ویتنی و رگرسیون خطی چندگانه) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
بر اساس نتایج میانگین نمره ی پرخاشگری در حیطه های کلامی تهاجمی 5/7± ±5/4، فیزیکی تهاجمی 3/4±3/2، رابطه ای 3/6±5/4، خشم تکانشی 7/5±±5/4 و نمره کل پرخاشگری 8/20±8/15 بدست آمد. بین واقعه استرس زای تغیرمکان و حیطه ی رابطه ای پرخاشگری (02/0>p)، انجام بازی رایانه ای و حیطه فیزیکی تهاجمی (01/0>p) و پرخاشگری کل (03/0>p)، نوع مسکن و حیطه های کلامی تهاجمی (02/0>p)، رابطه ای (007/0>p)، خشم تکانشی (01/0>p) و پرخاشگری کل (008/0>p)، متوسط درآمد خانواده و حیطه رابطه ای (03/0>p) ارتباط معناداری آماری وجود داشت. نتایج آزمون رگرسیون نشان داد که کودکان ساکن در منازل ویلایی 8/4 بار نمره پرخاشگری بیشتری از کودکان آپارتمان نشین داشتند. ( 9/8-7/0: 95% CI) نتایج این مطالعه همچنین نشان داد که متوسط درآمد ماهیانه خانوار از دیگر عوامل پیش بینی کننده پرخاشگری بوده، به طوری که به ازای افزایش یک رده درآمدی بر اساس تقسیم بندی سازمان یارانه ای، نمره پرخاشگری به طور متوسط سه واحد کاهش داشت{(01/0-)- 9/5-: 95%CI}.
با توجه به نتایج این مطالعه، به نظر می رسد که عوامل اجتماعی اقتصادی، پیش بینی کننده مهم پرخاشگری کودکان بویژه در حیطه های رابطه ای و خشم تکانشی به حساب می آیند. لذا برای پیشگیری از پرخاشگری کودکان، باید به این عوامل توجه خاص نمود.