بررسی نظریه بساطت حقیقت وجود و فروع معرفت شناختی آن

نظریه بساطت حقیقت وجود از دستاوردهای حکمت متعالیه است. صدرالمتالهین پس از پذیرش این نظریه سه نتیجه معرفت شناختی مهم از آن استنباط می کند. این نتایج بدین قرارند: اولا حقیقت وجود عقلا و به علم حصولی غیرقابل تصور و ادراک ناپذیر است؛ ثانیا حقیقت وجود عقلا و به علم حصولی تصدیق ناپذیر است؛ ثالثا راه درک و تصدیق آن منحصر به علم حضوری است. در این مقاله نخست اصل نظریه بساطت حقیقت وجود مورد چالش قرار گرفته و اثبات می شود که نمی توان وجودهای محدود و ماهوی را بسیط شمرد و بیان می شود که وجود ماهوی، تنها زمانی می تواند بسیط شمرده شود که بشرط لای از ماهیت ملاحظه گردد و وجود با چنین ملاحظه ای، تنها در موطن ذهن موجود است نه در عالم خارج. در ادامه مقاله فروع معرفت شناختی مزبور مورد نقد قرار می گیرند، و آشکار می شود که آن فروع نیز، با انتقادهایی روبه رویند. نگارنده کوشیده است تا نشان دهد التزام به فروع معرفت شناختی اصالت وجود و نیز التزام به فروع معرفت شناختی نظریه صدرا در وجود ذهنی، مستلزم آن است که نوصدراییان از نتایج معرفت شناختی نظریه بساطت وجود دست بردارند.