بررسی تطبیقی عناصر بصری نگاره های «دربار جمشید» و «دربار فریدون» در شاهنامه ی طهماسبی با تاکید بر ترکیب بندی نگاره ها

از مهم ترین ویژگی های یک اثر هنری که می تواند بیانگر مفاهیم به کاررفته در آن باشد، ترکیب بندی و عناصر بصری آن است. این پژوهش که در آن نگاره های دربار جمشید و دربار فریدون از شاهنامه ی طهماسبی انتخاب و موردمطالعه قرارگرفته اند، به این سوالات پاسخ داده است که چه عناصر بصری مشترک و با چه شباهت ها و تفاوت های مفهومی، در این نگاره ها به کاررفته و هرکدام نگاره، نقاش بهتر توانسته است عظمت دربار را به تصویر بکشد؟ هدف از انجام این پژوهش، مطالعه ی ترکیب بندی و عناصر بصری خط، حرکت، ریتم، و به طور کلی یافتن ارتباط هنری میان نگاره های موردبحث بوده است. به نظر می رسد به دلیل آنکه موضوع هر دو نگاره درباری است، نقاش تلاش زیادی در جهت نمایش عظمت پادشاهی به کاررفته بسته باشد. ازآنجایی که نگاره های موردبررسی در این پژوهش مربوط به یک مکتب و دوره ی تاریخی با نگارگرانی مشترک هستند و در یک نسخه ی واحد یعنی شاهنامه ی طهماسبی و با مفهومی درباری تصویرسازی شده اند، در این پژوهش، این دونگاره برای مطالعه و تطبیق در نظر گرفته شده اند. بررسی نگاره ها نشان می دهد درمجموع نگارگر در نگاره ی دربار فریدون، به لحاظ ساختار ترکیب بندی، تجسم خطوط و مفاهیم مرتبط با آن ها، ریتم و بیان عظمت درباری در مقایسه با نگاره ی دربار جمشید موفق تر عمل کرده است و در مقابل، نگاره ی دربار جمشید به لحاظ پیکره های انسانی، تحرک و پویایی بیشتری دارد. این پژوهش به روش توصیفی- تطبیقی انجام و اطلاعات آن به شیوه ی کتابخانه ای جمع آوری گردیده است.