ارزیابی دقت داده های بارش مرکز اقلیم شناسی بارش جهانی بر روی ایران

برای انجام این پژوهش داده های بارش ماهانه سه پایگاه مرکز اقلیم شناسی بارش جهانی (GPCC)، اسفزاری و ایستگاه های همدیدی بر روی ایران طی بازه زمانی 1962 تا 2010 استفاده شد. برای سنجش دقت مقادیر برآوردی بارش پایگاه داده GPCC ابتدا به کمک تابع نزدیک ترین همسایه تفکیک مکانی همسان سازی شد. رویکرد تراکم بیشتر به تراکم کمتر برای گزینش یاخته های مکانی و مقایسه پایگاه ها به کار گرفته شد. از هفت نمایه واکاوی ارزیابی دقت مقادیر بارش در ابعاد زمان و مکان استفاده شد. یافته های حاصل از این پژوهش بیانگر هماهنگی و همبستگی زمانی بسیار بالای بارش برآورد شده این پایگاه با دو پایگاه داده ملی اسفزاری و ایستگاهی است. کاربست شاخص های ارزیابی دقت بر روی سری زمانی مقادیر بارش پایگاه داده GPCC نشان داد که علاوه بر هماهنگی زمانی در افت وخیزهای بارش، مقادیر بارش برآوردشده این پایگاه بسیار نزدیک به مقادیر بارش مشاهده و ثبت شده است. اگرچه در برخی مناطق مقادیر بارش برآورد شده همراه با اریبی است ولی نسبت خطای مقادیر برآوردشده به مقدار کل بارش مشاهده شده بسیار کوچک است. از لحاظ پراکنش مکانی دقت این پایگاه در برآورد بارش بر روی نیمه غربی رشته کوه های زاگرس و شمال شرق کشور بیشینه است. بر روی این گونه مناطق شاخص توافق و ضریب تعین نزدیک به عدد یک است. بیشترین مقدار شاخص ریشه دوم میانگین مربعات خطای نسبی در مناطق بسیار خشک مرکزی و بیابان لوت مشاهده می شود. در مناطق پربارش میزان شاخص یادشده به نسبت بسیار کوچک تر است. از لحاظ زمانی بیشترین هماهنگی در سری زمانی مقادیر بارش برآوردشده این پایگاه با دو پایگاه ملی اسفزاری و ایستگاهی در ماه های پربارش دیده می شود. برپایه یافته های حاصل از شاخص کارآیی ناش–ساتکلیف می توان گفت که کاربست و کارآیی مقادیر بارش برآورد شده این پایگاه بسیار بهتر از به کارگیری مقادیر میانگین بارش بر روی اغلب گستره ایران زمین است. یافته های این پژوهش تاییدی بر یافته های سایر پژوهشگران در ارتباط با دقت بالای مقادیر بارش برآورد شده پایگاه GPCC است.