پژوهشی بر وضعیت محدوده جنوبی تختگاه تخت جمشید بر اساس شواهد نویافته باستان شناختی

محدوده جنوبی تختگاه تخت جمشید در سال 1391 با هدف بازکردن مسیر خروجی آبراهه های زیر زمینی این مجموعه مورد کاوش و بررسی گرفت. کاوش صورت گرفته این امکان را فراهم آورد که پس از گذشت سده ها و بلکه هزاره های متمادی،‏ آب های جمع شده حاصل از بارندگی در سطح بناهای تخت جمشید،‏ از دریچه خروجی این آبراهه ها خارج شده و ساز و کار دوره هخامنشی آنها دوباره احیاء گردد. برای رسیدن به هدف کاوش کارگاهی با طول حدود 100 متر و با جهت شمالی _ جنوبی ،‏در محدوده جنوب خاوری تختگاه تخت جمشید ایجاد گردید. در جریان کاوش و در امتداد دریچه خروجی،‏ به تدریج بخش هایی از آبراهی ساخته شده با سنگ های بزرگ و متوسط،‏ آشکار شد ( آبراه 1) که در فاصله 23 متری از دریچه خروجی،‏ به سمت دیواره باختری کارگاه متمایل شده،‏ و پس از این نقطه،‏ چگونگی ادامه مسیر آن نامشخص بازماند. سپس در فاصله حدودا 35 تا 40 متری جنوب دریچه خروجی آبراهه ها،‏ آثار دو آبراه دیگر ساخته شده با سنگ های لاشه متوسط و بزرگ ( آبراهه های 2 و 3) شناسایی شد. این آبراهه ها (بر خلاف آبراه نخست) دارای جهت خاوری باختری بوده و هر دو آنها در امتداد خود به سمت باختری به یکباره به پایان رسیده و یا تخریب شده بودند. با ادامه روند کاوش،‏ بخشی از یک آبراه دیگر (شماره 4) در نیمه جنوبی کارگاه و در فاصله 55 متری از دیواره تختگاه شناسایی شد. به نظر می رسید که جهت این آبراه نیز از شمال باختری به جنوب خاوری بوده است. آنچه در حال حاضر و با بررسی این سازه ها در ارتباط با وضعیت جنوب خاوری تختگاه تخت جمشید می توان عنوان کرد،‏ ساختارهایی ساده به منظور هدایت و ساماندهی آب های خارج شده از آبراهه های زیر تختگاه و همچنین سیلاب های دره واقع در جنوب این مجموعه است. همچنین به طور کلی جهت و امتداد به یکباره قطع شده آبراهه های شناسایی شده،‏ این احتمال را پدید آورد که بخشی از فضای جنوب خاوری تختگاه،‏ محل یک آبگیر فصلی و یا دائمی بوده است.