بررسی و تحلیل ویژگی های بصری و سبک تصویری نقوش سفال های فرهنگ کورا-ارس؛ براساس محوطه یانیک تپه

در اواخر هزاره چهارم ق.م (حدود 3000-3250 ق.م)،‏ فرهنگی،‏ در سراسر قفقاز و حوزه دریاچه ارومیه گسترده می شود که ماوراء قفقاز قدیم یا فرهنگ کورا-ارس نام گرفته است. این جمعیت ها که باستان شناسان منشا آنها را قفقاز جنوبی میدانند علاوه بر دامداری و کشاورزی در زمینه هنر و تکنولوژی نیز توسعه یافته بودند که آثار بجای مانده از این دوره گویای خلاقیت،‏ ابتکار،‏ علم و هنر مردم آن روزگار است. از جمله آنها می توان به سفالگری اشاره داشت. سفالگری یکی از صنایع دستی مهم این دوره است که آثار برجای مانده مربوط به آن ارزش هنری بسیاری دارد از ویژگی های مشخص و بارز سفالهای این دوره رنگ خاکستری تیره مایل به سیاه یا سیاه براق است که دست ساز و دارای آمیزه کانی است و سطح آن را خوب صیقل داده اند. در این دوره هنرمندان هنر نمادین را به نوع توصیفی آن و همچنین نقش جانوران را به نقش انسان وگیاه و غیره ترجیح میدادند. بدیهی است با دقت در نمونه های کمی که ازین آثار باقی مانده میتوان به ویژگی ها و خصوصیات در خور توجهی در خصوص اوضاع اجتماعی و حتی وضعیت معیشتی این مردمان پی برد. در همین راستا تعداد ده نمونه شاخص از ظروف سفالینه این فرهنگ از محوطه یانیک تپه انتخاب و ویژگی تزئینی و کاربرد نقوش و نحوه طراحی آنها مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است؛ گرچه نمی توان هیچگاه تفسیری دقیق از این نقشمایه ها ارائه کرد. بنابر یافته های تحقیق سفالگر در مورد بکارگیری طرحها نوعی تنوع خاص را در نقشها و طرحها رعایت کرده،‏ در اینجا سطح کمتری از ظروف دارای تزیینات هستند،‏ نقوش روی آنها براساس الهام از طبیعت اطراف طرح شدند که نوعی واقع گرایی را مدنظر قرار داده و در ارتباط با زندگی و محیط اطراف آنها بوده است.