بررسی میزان تخلخل سفال های دوره مس سنگ به منظور سنجش میزان پیچیدگی های اجتماعی بر مبنای تولید سفال در تپه قشلاق بیجار

تپه قشلاق در جنوب روستای چهل امیران در بخش چنگ الماس شهرستان بیجار قرار دارد. کاوش این محوطه بیانگر استقرار در دوره مس سنگی می باشد که در دوره آهن نیز مورد استفاده قرار گرفته است. آثار دوره مس سنگی بخش اصلی داده های این محوطه است. سفال دوره مس سنگی این محوطه در شش گروه؛ پوشش غلیظ،‏ بدون پوشش،‏ نیم پوشش،‏ پوک آشپزخانه ای،‏ خاکستری و نخودی قابل تقسیم بندی هستند. تفاوت های قابل توجهی در سفال ها از لحاظ گروه،‏ فرم،‏ اندازه،‏ ظرافت و...مشاهده می شوند. به منظور تعیین تخصص گرایی در تولید سفال ها با توجه به خمیره مورد استفاده برای ساخت سفال بر مبنای آزمایش های مکانیک سنگ میزان تخلخل سفال ها با توجه به گروه تعیین شده است. نتیجه آزمایش ها بر مبنای تجزیه و تحلیل های آماری که با نرم افزار spss انجام گرفته است،‏ تفاوت معنا داری در میزان تخلخل سفال گروه های مختلف را بین سفال گروه نخودیبا سایر گروه ها نشان می دهند. به بیانی دیگر روند تولید همه ی سفال ها در دوره مس سنگی این محوطه بجز سفال نوع نخودی به یک شیوه طی شده است. این مسئله وجود دو شیوه ی متفاوت سفالگری را نشان می دهد. با توجه به تفاوت کامل سفال نخودی با سایر گروه ها،‏ تعداد کم آنها و نتایج تخلخل شاید بتوان جنبه وارداتی بودن آنها را مطرح نمود.