تعیین میزان تغییرات تولید و مصرف گیاهان مرتعی در مراتع (اردبیل- سایت یایپاق سبلان)

هدف از این تحقیق بررسی ویژگی های تولیدی و مقدار مصرف علوفه گیاهان غالب تیپ های گیاهی در مراحل مختلف فنولوژی توسط دام، به مدت چهار سال در مراتع سبلان استان اردبیل می باشد. در این مطالعه از هرگونه در هر ماه حداقل 4 پایه متوسط در داخل و 4 پایه متوسط نیز در بیرون قطعه محصور انتخاب و علامت گذاری شد و در موعد مقرر تمام تولید این پایه ها برداشت شد. بدین جهت با شروع فصل چرا و ورود دام به مرتع، مقدار علوفه باقیمانده هر گونه از چرای دام، تا زمان خروج دام از مرتع با فواصل یک ماهه برداشت شده و از تفاضل آن از تولید در داخل قطعه محصور، مقدار مصرف هر گونه تعیین شد. تولید کل مرتع و میزان کل علوفه مصرف شده در مرتع در مقاطع زمانی تعیین شده، با استفاده از تولید پایه های متوسط گونه ها و تراکم آنها در داخل قطعه محصور، محاسبه شد. به منظور تاثیر سال های مورد مطالعه و ماه های برداشت بر تولید و مصرف گونه های تحت بررسی، اعداد و ارقام حاصل با استفاده از نرم افزار SAS و آزمون تجزیه واریانس مرکب در قالب طرح کاملا تصادفی آنالیز شدند. سپس با روش دانکن در سطح 5 درصد برای اثرات اصلی سال، گونه و ماه مقایسه میانگین برای تولید و مصرف انجام گردید. نتایج نشان داد که بین گونه های مرتعی از نظر درصد تولید و مصرف تفاوت زیادی در ماه های فصل رشد و فصل چرا و همچنین در سال های مورد بررسی وجود دارد. کل تولید علوفه گیاهان سایت در سال های بررسی تفاوت داشت. در سال 89 بیشترین و در سال 87 کمترین مقدار علوفه به ترتیب به میزان 19/1971 و 35/1635 کیلو گرم در هکتار تولید شد. همچنین در سال 87 بیشترین و درسال 88 کمترین مقدار علوفه تولیدی به ترتیب به میزان 72/86 و 71/67 درصد مورد مصرف قرارگرفت. با توجه به معنی دار بودن اثر متقابل سال در ماه در اکثر گونه ها می توان نتیجه گرفت عملکرد تولید و نحوه مصرف دام از علوفه در ماه های مختلف تحت تاثیر سال ها و شرایط حاکم برآنها قرار دارد.