کارکرد قرائت عبدالله ابن مسعود در تبیین آیات الاحکام

مقاله حاضر به بررسی نحوه تعامل اهل تفسیر با هفت نمونه از وجوه قرائت عبدالله ابن مسعود در ذیل آیات الاحکام می پردازد و نشان می دهد که اهل تفسیر درباره روایی یا ناروایی احتجاج بدان وجوه مخالف رسم الخط مصحف عثمانی، دیدگاهی مشابه و یکسان نداشته اند. در این میان، اتخاذ موضعی عالمانه و روشمند در گرو آن است که پیش فرض ها و مقدمات بحث، مشخص و متمایز از یکدیگر گردند. مقدماتی نظیر اینکه آیا قرآن به وجوه متعدد یا به وجه واحد نازل شده است؟ آیا وجوه متعدد قرائت قرآن، درصدد بیان مطلبی واحد یا درصدد بیان مطالبی متفاوت هستند؟ آیا می توان قرائت عبدالله بن مسعود را تفسیر او از قرآن تلقی کرد؟ در این فرض، تفسیر عبدالله مسموع از رسول اکرم است یا حاصل اجتهاد خود او؟ و...
مقاله حاضر با ترکیب کردن مقدماتی از این سنخ، به فروضی شش گانه منتهی گشته است. فروضی که بر مبنای هر یک از آن ها، حکم جواز یا عدم جواز احتجاج به قرائت عبدالله ، متفاوت از دیگری جلوه کرده است.