بررسی تحمل به خشکی ژنوتیپ های کلزا با استفاده از تجزیه بای پلات

خشک سالی یکی از مهم ترین تنش های زیست محیطی است که اثر مخربی بر رشد گیاهان و بهره وری محصولات زراعی در سرتاسر جهان دارد. به منظور بررسی تاثیر تنش خشکی بر عملکرد دانه و اجزای عملکرد و بررسی شاخص های تحمل به خشکی، 20 ژنوتیپ کلزا در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در دو شرایط تنش و بدون تنش خشکی مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج مقایسه میانگین نشان داد که ژنوتیپ ها ازنظر همه صفات با یکدیگر اختلاف معنی داری داشتند. همچنین عملکرد دانه، وزن هزار دانه و کارایی مصرف آب تحت شرایط تنش خشکی بیشتر از سایر صفات کاهش یافت. شاخص میانگین هندسی بهره وری (GMP)، شاخص بهره وری متوسط (MP) و شاخص میانگین هارمونیک (HAM) بیشترین همبستگی را با عملکرد دانه در شرایط تنش و بدون تنش به خود اختصاص دادند. در این مطالعه از روش GT-biplot برای گروه بندی و تشخیص ارقام متحمل به خشکی استفاده شد. نمودار بای پلات مبتنی بر اثر متقابل ژنوتیپ × صفت (شاخص تحمل) نشان داد که ژنوتیپ Zarfam پایدارترین ژنوتیپ برای هر دو شرایط بدون تنش و تنش خشکی می باشد و ژنوتیپ های Talent و Talye به عنوان حساس ترین ژنوتیپ ها به تنش خشکی شناسایی شدند. لذا می توان گفت استفاده از روش آماری GT-biplot اطلاعات بسیار مفیدی در بررسی تحمل به خشکی ژنوتیپ های کلزا در شرایط تنش رطوبتی فراهم می نماید.