مطالعه تنوع ژنتیکی سویا (Glycine max) با استفاده از نشانگرهای ISSR

شناخت تنوع ژنتیکی و طبقه بندی ذخایر توارثی یکی از فعالیت های مهم در زمینه ی به نژادی و حفظ ذخایر ژنتیکی در گیاهان است. به منظور ارزیابی تنوع ژنتیکی در 48 ژنوتیپ سویا، تکثیر مکان های ژنی با استفاده از 10 آغازگر ISSR در آزمایشگاه ژنتیک و اصلاح نباتات دانشکده ی کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه گنبدکاووسانجام شد. از تعداد 68 قطعه ای که در کل ارقام تولید شد 34 قطعه چند شکل بودند. تعداد باندهای چند شکل از 2 تا 5 به ازای هر آغازگر متفاوت بود. بیشترین باندهای چند شکل مربوط به آغازگر PRl-4 بود. مقادیر PIC بین 147/0 تا 058/0 و شاخص نشانگری بین 39/8 تا 65/1 در آغازگرها متغیر بود. بیشترین و کمترین میزان چندشکلی به ترتیب به آغازگر 2-PRl با 66/66 درصد و آغازگر PRl-5 با 57/28 درصد تعلق داشت. آغازگر PRl-5 بیشترین میزان شاخص شانون را با مقدار 678/0 و آغازگر PRl-1 کمترین میزان شاخص شانون را با مقدار 467/0 نشان دادند. بیشترین میزان تنوع ژنتیکی در آغازگر PRl-5 با مقدار 485/0 و کمترین میزان تنوع ژنتیکی در آغازگر PRl-1 با مقدار 300/0 مشاهده شد. بیشترین تعداد آلل موثر برای آغازگر PRl-5 با مقدار 943/1 و کمترین تعداد آلل موثر برای آغازگرPRl-1 با مقدار 479/1 به دست آمد. بیشترین میزان شاخص نشانگری مربوط به آغازگر PRl-6 با مقدار 39/8 به دست آمد که نشان دهنده قدرت تفکیک بالاتر این آغازگر نسبت به سایر آغازگرها است و کمترین شاخص نشانگری در آغازگر PRl-5 با مقدار 65/1 مشاهده شد. 48 ژنوتیپ مورد مطالعه با استفاده از تجزیه ی خوشه ایبه روش UPGAM و ضریب تشابه ژاکارد در چهار گروه مجزا گروه بندی شدند. نتایج حاصل نشان داد نشانگر ISSR سیستم نشانگری قابل اطمینان برای آشکارسازی سطح بالایی از چندشکلی است و می توان از آن در بررسی تنوع ژنتیکی و انجام برنامه های اصلاحی در سویا استفاده نمود.