اثر تنش شوری بر صفات فیزیولوژیک و فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانت نخود (Cicer arietinum L.) رقم آزاد

شوری یکی از مهم ترین تنش های غیر زنده ای است که باعث کاهش قابلیت تولید محصول و کاهش بهره وری گیاه در خاک های مناطق خشک و نیمه خشک می شود. در گیاهان زراعی، شوری ضمن تاثیر منفی بر عملکرد و اجزاء عملکرد، بسیاری فرآیندهای دخیل در رشد و نمو گیاهان را تحت تاثیر قرار می دهد. این تحقیق با هدف مطالعه صفات فیزیولوژیک، فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانت و عملکرد نخود رقم آزاد تحت تاثیر سطوح مختلف شوری، در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند در سال 1392 در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار انجام شد. تیمارهای شوری خاک شامل 1، 3، 5، 7 و 9 دسی زیمنس بر متر بود. نتایج تجزیه واریانس داده های این آزمایش نشان داد که سطوح مختلف شوری اثر معنی داری بر کلیه صفات اندازه گیری شده داشت. بر اساس نتایج این آزمایش شوری باعث افزایش اندکی در شاخص SPAD نخود شده و اثر منفی بر محتوای نسبی آب برگ، نشت الکترولیت ها و عملکرد دانه داشت. به طور ی که بیش ترین سطح شوری این آزمایش موجب کاهش 7/17 درصدی RWC، افزایش 75/27 درصدی نشت الکترولیت ها و کاهش 83/59 درصدی عملکرد دانه در بوته نسبت به شاهد شد. هم چنین شوری باعث افزایش فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانت نخود شد. نتایج نشان داد افزایش شوری از یک به هفت دسی زیمنس بر متر موجب افزایش 79/63 درصدی فعالیت آنزیم کاتالاز (CAT) شد و در شوری 9 دسی زیمنس بر متر فعالیت کاتالاز کاهش یافت. فعالیت آنزیم سوپراکسید دیسموتاز (SOD) تا شوری پنج دسی زیمنس بر متر به مقدار 22/57 درصد افزایش یافت، در شوری هفت دسی زیمنس بر متر بدون تغییر ماند. در شوری 9 دسی زیمنس بر متر کاهش یافت. هم چنین بیش ترین سطح شوری باعث افزایش 95/75 درصدی فعالیت آنزیم آسکوربات پراکسیداز (APX) نسبت به شاهد شد. بیش ترین اثرات کاهنده شوری بر صفات اندازه گیری شده نخود در این آزمایش در محدوده شوری dSm-1 7 مشاهده شد.