بررسی علل بروز تروریسم در جغرافیای جهان اسلام

تروریسم از گذشته های دور در مناطق مختلف جهان، ابزاری برای کسب اهداف مورد استفاده گروه های تروریستی بود و از اواخر قرن بیستم با گسترش و پیوند شبکه های تروریستی در سطح جهان، اندک اندک به پدیده ای بین المللی تبدیل شد. در این دوره زمانی، گروه های تروریستی فعال در جغرافیای اسلام به دلایل مختلف بیش از سایر نقاط دنیا هستند و این وضعیت سبب شد که عده ای پدیده مذکور را برآمده از تحولات درونی کشورهای اسلامی به ویژه خاورمیانه قلمداد کنند. از آن جایی که بیشتر رویدادهای تروریستی دهه های اخیر توسط گروه های دارای داعیه پیروی از اسلام مانند القاعده، داعش، النصره، بوکوحرام، الشباب و... رخ داده است، این گروه ها آگاهانه یا ناآگاهانه به دنبال یافتن پیوندی میان آموزه های اسلام و تروریسم برآمدند.
به راستی، علل گسترش تروریسم در دنیای اسلام چیست؟ آیا گروه های تروریستی به سبب اهداف «گروه گرایانه» (مذهبی یا قومی) دست به اقدام تروریستی می زنند؟ آیا انگیزه های «ایدئولوژیک» (چپ و راست) در پس اقدامات گروه های تروریستی نهان است؟ آیا وجود عواملی مانند «دولت های ضعیف»، «دوره گذار»، «جهانی شدن»، «نوسازی» و «برخورد تمدن ها یا فرهنگ ها» و... عامل شکل گیری تروریسم در این گستره هستند؟ یا این که گروه های تروریستی در راستای اهداف فایده انگارانه قدرت های جهانی و منطقه ای شکل گرفته اند و از آنها به عنوان ابزاری برای دستیابی به اهداف استفاده می شود؟
به نظر نگارنده، عوامل مختلفی در بسترسازی تروریسم در گستره جغرافیایی مذکور نقش دارند؛ اما اهداف فایده انگارانه و ابزاری امریکا به عنوان قدرت هژمون (سیطره جوی) جهانی و بازیگران منطقه ای متحد آن، سهم اصلی را در قوام و دوام گروه های تروریستی برعهده دارند.
پژوهش حاضر با روش توصیفی تحلیلی و مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای انجام شده است.