پهنه بندی خطر سیلاب با استفاده از سیستم تصمیم گیری چندمعیاره (مطالعه موردی: حوزه آبخیز شیطور بافق)

امروزه یکی از مسائل مهم در پروژه های مهار سیلاب کشور، اولویت بندی حوزه ها برای تخصیص بودجه و عملیات سازه ای و غیرسازه ای می باشد. فقدان ایستگاه های هیدرومتری در بسیاری از زیرحوزه ها، تعیین میزان مشارکت زیرحوزه های مختلف یک آبخیز در ایجاد سیلاب خرو را با مشکل مواجه می کند. لذا بررسی پارامترهای موثر در بروز سیل در زیرحوزه ها از طریق مدل هایی نظیر سیستم تصمیم گیری چندمعیاره (MCDAS) می تواند در تعیین نقش هر یک از زیرحوزه ها در بروز سیلاب راهگشا باشد. حوزه آبخیز شیطور بافق از جمله حوزه هایی است که علی رغم بروز سیلاب های مکرر فاقد هرگونه ایستگاه هیدرومتری است. هدف از این پژوهش بررسی میزان پتانسیل زیرحوزه های این آبخیز در ایجاد سیلاب می باشد. در این تحقیق پس از تهیه لایه های رقومی پارامترهای موثر نظیر مساحت حوزه، شیب حوزه، شیب آبراهه اصلی، تراکم زهکشی، ضریب شکل حوزه، بارندگی سالانه، کاربری اراضی و نفوذپذیری زیر حوزه ها، با روش AHP اقدام به وزندهی هر لایه بر اساس میزان اهمیت آن در بروز سیلاب شد. در نهایت با اعمال وزن ها و ضرایب هر یک از لایه ها در الحاقیه MCDAS نرم افزار ArcGIS، نقشه ترکیبی تهیه شد. ارزش پیکسل های نقشه ترکیبی می تواند از صفر تا یک متغیر باشد که هر چه به یک نزدیک تر باشد بیانگر پتاسیل بیشترسیل خیزی است. بر اساس نقشه نهایی، زیر حوزه C''5 با ارزش 79/0 از بیشترین پتانسیل بروز سیلاب برخوردار است که باید در الویت اقدامات اصلاحی قرار گیرد. پس از آن زیرحوزه های C1 و C2 و C3 در گروه با خطر زیاد و زیرحوزه های C''7 و C''3 در گروه با خطر وقوع سیلاب کم قرار گرفتند و در نهایت زیر حوزه C5 با ارزش 15/0 کمترین خطر سیل خیزی را در منطقه دار می باشد.