تاثیر مهارکننده های پروتئینی بذر گیاهی بر فعالیت پروتئاز گوارشی شب پره مینوز گوجه فرنگی Tuta absoluta Meyrick (Lep.: Gelechiidae)

مینوز گوجه فرنگی Tuta absoluta Meyrick (Lep.: Gelechiidae) از مهم ترین آفات این محصول در جهان محسوب می شود که در سال های اخیر به کشور وارد شده است. هدف این مطالعه تعیین اثر عصاره های پروتئینی استخراجی از دانه های 12 گیاه بر فعالیت پروتئاز گوارشی این حشره است. در این مطالعه اسیدیته بهینه فعالیت پروتئازی و تاثیر اسیدیته بر فعالیت مهارکنندگی عصاره ها نیز تعیین گردید. این بررسی نشان داد که ترکیبات استخراج شده از دانه گیاهان نخود، کلزا و دو رقم گندم (البرز و افلاک) به ترتیب با 57، 53، 51 و 50% مهارکنندگی اثر چشمگیری بر فعالیت پروتئاز لارو مینوز گوجه فرنگی دارند. همچنین مهارکننده های استخراج شده از تریتیکاله، رقم سیوند گندم و باقلا به ترتیب با 44، 43 و 40% مهارکنندگی نیز توانایی خوبی در مهار پروتئاز مینوز گوجه فرنگی نشان دادند. اما مهارکننده های داتوره، لوبیا و یولاف وحشی به ترتیب با 26، 25 و 24% مهارکنندگی نسبت به سایر مهارکننده ها تاثیر کمتری روی پروتئاز لاروی نشان دادند. این مطالعه همچنین نشان داد که بیشینه فعالیت پروتئازی در آفت مذکور در اسیدیته 10 و دمای 40 درجه سلسیوس صورت می گیرد. از طرفی بیشترین مهارکنندگی حاصله از دانه های نخود، کلزا و دو رقم گندم البرز و افلاک در اسیدیته های قلیایی انجام شد. با توجه به قلیایی بودن اسیدیته معده آفت، و اینکه بیشترین فعالیت آنزیم نیز در اسیدیته قلیایی است می توان نتیجه گرفت که این مهارکننده ها قادرند در شرایط طبیعی (In vivo) در مهار پروتئاز آفت موثر واقع شوند هر چند برای تحقق این امر انجام آزمایش های تکمیلی ضروری خواهد بود.