بررسی اثر عصاره آبی میوه سماق(Rhus coriaria) درترمیم زخم پوستی در موش صحرایی نر

ترمیم زخم یکی از پیچیده ترین وقایع بیولوژیکی بعد از تولد بوده و باعث جایگزینی بافت مرده توسط بافت زنده می شود. هرگونه نقص درترمیم زخم، می تواند منجر به اختلالات پوستی مزمن شده و باعث کاهش شدید کیفیت زندگی و حتی مرگ شود. تاکنون دارویی که بتواند به طور موثر سبب تسریع و پیشبرد روند طبیعی ترمیم زخم در بدن شود، معرفی نشده و درمان زخم ها و سوختگی ها هنوز یکی از مشکلات اصلی کشورهای پیشرفته است. با توجه به آن که اثرات آنتی اکسیدانی و ضدالتهابی در بهبود زخم، باارزش می باشند و بعضی از گیاهان دارویی دارای چنین اثراتی هستند، در این مطالعه تاثیر عصاره آبی میوه سماق، برترمیم زخم موردبررسی قرار گرفت.
بعد از ایجاد زخمی به قطر 5/2 سانتی متر بر ناحیه پشتی 45 رت نر، حیوانات به سه گروه 15 تایی (تیمار، شاهد و کنترل مثبت) تقسیم شدند. 24 ساعت بعد از ایجاد زخم گروه تیمار هرروز به میزان 5/0 گرم عصاره آبی میوه سماق،گروه کنترل مثبت پماد موپیروسین 2% و گروه شاهد بدون دریافت تیمار نگهداری شدند. درصد انقباض زخم در روزهای صفر ،3 ،5 ،8 ،10، 12 و 15 محاسبه گردیده و آنالیزهای بیوشیمیایی و بررسی های هیستوپاتولوژی، در روزهای 5 ، 10 و15 انجام پذیرفت. برای بررسی قدرت آنتی اکسیدانی و ضدالتهابی عصاره سماق، از اندازه گیری میزان فعالیت آنزیم میلوپراکسیداز استفاده شد. داده های به دست آمده توسط نرم افزار SPSS تحت تجزیه وتحلیل آماری قرار گرفتند.
مقایسه اولیه درصد انقباض زخم، حاکی از افزایش معنی دار درصد انقباض زخم در رت های تیمار شده با عصاره سماق در روزهای 8 و 15 بعد از ایجاد زخم نسبت به گروه شاهد است. افزایش معنی دار آماری در نمره بافت شناسی رت های تیمار شده با عصاره سماق ، نسبت به گروه شاهد دیده شد. نتایج حاصل از این مطالعه کاهش معنی دار (P<0.05) فعالیت آنزیم میلوپراکسیداز در روز 10 بعد از ایجاد زخم، در رت های تیمار شده با عصاره سماق نسبت به گروه شاهد را نشان داد.
نتایج نشان داد که عصاره سماق علاوه بر افزایش سنتز کلاژن، سرعت اپیتلیالیزاسیون و انقباض زخم باعث کاهش التهاب و نفوذ ماکروفاژها و نوتروفیل ها به محل زخم در فاز التهابی می شود و از این طریق در تسریع روندترمیم زخم موثر بوده و می تواند به عنوان یک داروی مناسب برای درمان زخم به کار رود.