فاکتور رشد عصب، کاربرد بالینی و تولید پروتئین نوترکیب

پروتئین های خانواده نوروتروفین در پستانداران شامل فاکتور رشد عصب (NGF)، فاکتور نوروتروفیک مشتق از مغز (BDNF)، نوروتروفین-3 (NT-3) و نوروتروفین-4/5 (NT-4/5) هستند که به عنوان فاکتورهای بقای سلول های عصبی شناخته شده اند. فاکتور رشد عصب یکی از مهم ترین سیتوکین هاست که از 118 اسید آمینه تشکیل شده است. این فاکتور در رشد و تمایز سلول های عصبی سمپاتیک محیطی مهره داران و نورون های کولینرژیک بازال قدامی مغز که در بیماری آلزایمر تحلیل می روند، نقش اساسی ایفا می کند. به علاوه در تنظیم انتقال سیناپتیک و سیناپتوژنز در سیستم عصبی مرکزی نیز اهمیت حیاتی دارد. فاکتور رشد عصب به وسیله انواع سلول های ایمنی نظیر لنفوسیت های B، لنفوسیت هایT ، منوسیت ها و ماست سل ها همانند سیستم عصبی تولید شده و با اتصال به دو گیرنده مجزا باعث پیام رسانی می شود. پیام رسانی از طریق گیرنده های مجزای تیروزین کیناز A و p75NTRبه ترتیب به تمایز نورونی و مرگ سلولی منجر می شود. با توجه به اهمیت در نظر گرفتن این پروتئین به عنوان یک دارو، فاکتور رشد عصب به عنوان دارو جهت درمان بیماری های ناشی از تخریب نورون های عصبی نظیر آلزایمر، پارکینسون و مالتیپل اسکلروز مطرح شده است. برای تهیه میزان کافی از این فاکتور به منظور مصارف تحقیقاتی و بالینی از روش های مهندسی ژنتیک بهره گرفته می شود تا فاکتور نوترکیب تولید شود. تا به امروز سیستم هایی برای تولید فاکتور رشد عصب انسانی نوترکیب موثر با هزینه کم و با قابلیت تولید صنعتی گزارش نشده است. گیاهان به عنوان یک میزبان بی خطر از مزایای عمده نظیر عدم وجود پاتوژن های حیوانی، ارزان بودن، توانایی تولید پروتئینی مشابه با پروتئین طبیعی و تولید صنعتی در مقیاس بالا، برخوردار هستند. بنابراین، گزینه مناسبی برای تولید پروتئین نوترکیب فاکتور رشد عصب هستند.