ارزیابی عملکرد دانه و روغن ژنوتیپ های بهاره کلزا (Brassica napus L.) تحت سطوح مختلف کمبود آب

این تحقیق با هدف ارزیابی اثرات خشکی بر صفات فیزیولوژیک مرتبط با تحمل به خشکی، عملکرد دانه و روغن، اجزای عملکرد و شناسایی ژنوتیپ های بهاره متحمل به خشکی کلزا در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی در سال 1394 انجام شد. آزمایش به صورت اسپلیت پلات بر پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار طراحی گردید. فاکتور اصلی تنش خشکی در سه سطح بدون تنش، تنش از مرحله گل دهی و خورجین دهی تا رسیدگی دانه و فاکتور فرعی ژنوتیپ در پنج سطح شامل RGS003، ظفر، ساری گل، زرفام و دلگان بود.نتایج نشان دادند بروز خشکی از مراحل گل دهی و خورجین دهی باعث افزایش معنی دار دمای برگ و کاهش مقدار آب نسبی برگ، هدایت روزنه، تعداد خورجین در بوته، وزن هزار دانه، عملکرد دانه و روغن گردید. ولی اثرات منفی خشکی در مرحله گل دهی شدیدتر بود، بنابراین درصورت محدودیت منابع آب، آبیاری در مرحله گل دهی اولویت بیشتری خواهد داشت. همبستگی منفی و معنی دار دمای برگ و مثبت ومعنی دار مقدار آب نسبی برگ و هدایت روزنه با تعداد خورجین در بوته، وزن هزار دانه، عملکرد دانه و روغن نشان داد این صفات می توانند اثرات خشکی روی کلزای بهاره را منعکس کنند. وجود همبستگی مثبت ومعنی دار تعداد خورجین در بوته و وزن هزار دانه با عملکرد دانه و روغن روشن ساخت اثر خشکی روی عملکرد ها از طریق کاهش این اجزای عملکرد بوده است. ژنوتیپ های مورد مطالعه از محصول دهی مشابهی در شرایط بدون تنش برخوردار بودند ولی تحت تنش خشکی، بیشترین عملکرد دانه و روغن به RGS003 تعلق داشت.