مقایسه نتایج برآورد هدررفت سالانه مدل RUSLE با داده های به دست آمده از میخ ها و کرت های فرسایش در حوضه آبخیز معرف خامسان

پژوهش حاضر به‏منظور مقایسه هدررفت خاک سالانه برآوردی مدل RUSLE با اندازه‏گیری های فرسایش به دست آمده از میخ‏ها و کرت‏های فرسایش در حوضه آبخیز معرف خامسان در استان کردستان انجام شد. بدین منظور هدررفت خاک سالانه به صورت توزیعی با استفاده از مدل RUSLE برآورد شد. سپس، به مدت یک ‏سال (تیر 1394 تا خرداد 1395) نمونه‏برداری از رسوب معلق در ایستگاه هیدرومتری خروجی حوضه آبخیز انجام شد. همچنین فرسایش در میخ‏ها و کرت‏های مستقر در جهت‏های شمالی، غربی و شرقی در زیرحوضه شاهد در بازه زمانی مشابه اندازه‏گیری شد. نسبت تحویل رسوب از تقسیم بار کل رسوب حوضه آبخیز به فرسایش به دست آمده از سه روش RUSLE، میخ و کرت محاسبه شد. نتایج نشان داد در روش کرت، فرسایش تعمیم یافته به کل حوضه سالانه 06/0 تن در هکتار ، بسیار کمتر از واقعیت و SDR بسیار زیاد و غیر منطقی (655 درصد) بود. همچنین در روش میخ، فرسایش تعمیم یافته به کل حوضه سالانه 79/76 تن در هکتار ، بسیار بیشتر از واقعیت و نسبت تحویل رسوب بسیار کم (51/0 درصد) بود. حال ‏آنکه در مدل RUSLE، نسبت تحویل رسوب قابل قبول‏تر 21/2 درصد به دست آمد و بنابراین فرسایش برآوردی مدل سالانه 53/18 تن در هکتار و به واقعیت نزدیک‏تر بود. بنابراین، تعمیم نتایج میخ‏ها و کرت‏ها فقط با لحاظ نسبت مساحت نمی‏تواند برآورد مناسبی برای فرسایش در سطح حوضه باشد. بررسی توپوگرافی حوضه آبخیز نشان داد مناطق کم شیب میانی و انتهایی حوضه آبخیز احتمالا عامل اصلی تله‏اندازی رسوب و کاهش نسبت انتقال رسوب به خروجی حوضه آبخیز است.