مقامه نویسی و پیکارسک با تکیه بر مقامات حریری و داستان زندگانی عصاکش ترمسی

سنت مقامه نویسی در جهان اسلام با بدیع الزمان همدانی در قرن چهارم هجری به صورت رسمی مطرح شد. مقامات متاثر از اوضاع فرهنگی و اجتماعی حاکم بر جهان اسلام در میان عرب ها شیوع فراوان یافت و به مرزهای غربی جهان اسلام؛ یعنی اندلس رسید. از سوی دیگر، نوع ادبی خاصی در قرن شانزدهم میلادی در اسپانیا پا به عرصه وجود گذاشت که بی شباهت به مقامه نویسی نیست. این نوع خاص که در نگارش داستان ها و رمان ها به کار گرفته شد، پس از مدتی در سراسر اروپا منتشر گردید. در این نوشتار به بررسی سابقه تاریخی و ویژگی های برجسته مقامات عربی، با تکیه بر مقامات حریری و مقایسه آن با داستان «زندگانی عصاکش ترمسی»- به عنوان اولین اثر برجسته پیکارسکی در غرب- پرداخته، همسانی ها و ناهمسانی های این دو نشان داده شد. از این رهگذر می توان علاوه بر ارائه نگاهی انتقادی- تطبیقی به مقامه نویسی و رمان یا داستان پیکارسک، به تاثیر احتمالی مقامه نویسی در سنت پیکارسک نویسی مغرب زمین پرداخت.