رفتار چرایی گوسفند نژاد ماکویی چرا کننده (مطالعه موردی: مراتع کوهستانی کلیدداغی جلفا)

بررسی رفتار چرایی دام های چراکننده در مرتع یکی از ملزومات اساسی مدیریت دام در مناطق مختلف آب و هوایی است. پژوهش حاضر با هدف بررسی رفتار چرایی گوسفند نژاد ماکویی در مراتع کوهستانی کلیدداغی جلفا به عنوان مراتع معرف مناطق پراکنش گوسفند نژاد ماکویی در استان آذربایجان شرقی انجام شد. برای این منظور از یک گله 300 راسی، سه راس میش بالغ (سه ساله) انتخاب و علامت گذاری شدند. در مرحله بعد با نصب GPS به هر یک از آن ها، مسافت طی شده، سرعت حرکت دام در مرتع در حین چرا، مدت زمان چرا از گونه های گیاهی، مدت زمان استراحت و نشخوار دام در ماه های فصل چرا استخراج شد. نتایج نشان داد، در اواخر فصل چرا، مدت زمان صرف شده برای چرا، بیشتر از مراحل ابتدایی فصل بود. با نزدیک شدن به مراحل پایانی فصل چرا، مسافت پیموده شده در طول روز بیشتر شد. سرعت متوسط حرکت دام در مراحل ابتدایی فصل، کمتر و در مراحل پایانی فصل چرا، بیشتر بود. تغییر طول روز و به تبع آن تغییر درجه حرارت روزانه، تغییر در ترکیب گیاهی مرتع و به تبع آن تغییر در کمیت و کیفیت علوفه می تواند از علل این امر باشد. بر اساس نتایج حاصل، مسیر حرکت دام و پروفیل ارتفاعی مسیر حرکت دام در ماه های فصل چرا، روند یکسانی داشت و تغییرات قابل ملاحظه ای در آن مشاهده نشد. مساحت کم محدوده مورد بررسی و همچنین هدایت دام ها توسط چوپان در مسیر مشخص در طول فصل چرا، از موارد موثر در این خصوص می باشند. اطلاع از موارد مذکور، مدیریت مرتع را در تعیین مناطق مناسب برای حرکت دام در مرتع، پراکنش صحیح دام در مرتع و اینکه در حال حاضر آیا پراکنش دام در مرتع توسط چوپان به درستی انجام می شود، یاری می کند و سبب افزایش عملکرد دام خواهد شد.