پایش و تغییرات کاربری اراضی با استفاده از زنجیره ای مارکوف به منظور پیش بینی آن (بررسی موردی: دشت عباس)

سنجش ازدور فناوری کلیدی برای ارزیابی وسعت و مقدار تغییرات پوشش اراضی است که اطلاع از این تغییرات به عنوان اطلاعات پایه برای برنامه ریزی های مختلف اهمیت ویژه ای دارد. در این بررسی تغییرات کاربری اراضی طی 24 سال گذشته بررسی شد و امکان پیش بینی آن در آینده با استفاده از مدل زنجیره مارکوف منطقه دشت عباس مورد ارزیابی قرار گرفت. در این پژوهش، تصاویر سنجنده های TM لندست 4، ETM+ لندست 7 و OLI لندست 8 به ترتیب برای سال های 1368، 1382 و 1392 به همراه نقشه های توپوگرافی و پوشش منطقه استفاده شد. تصاویر هر سه مقطع زمانی به پنج طبقه کاربری اراضی: مرتع، کشاورزی (اعم از آبی و دیم)، مسکونی، بستر رودخانه و بایر طبقه بندی شدند. بنا بر نتایج، کشاورزی پویاترین کاربری موجود در منطقه است وسعت آن طی 1368 تا 1392 روندی صعودی را در پی داشته است به طوری که مقدار 4337 هکتار (7/12 درصد) به این اراضی افزوده شده است. روند تغییرات کاربری مرتع نیز طی 1368 تا 1392 روندی نزولی بوده که موجب کاهش 6/6573 هکتار (3/19 درصد) از این طبقه شده است. نتایج حاصل از آنالیز زنجیره ی مارکوف در دوره 1368 تا 1382 برای کالیبراسیون مدل و از نقشه های سال های 1382 تا 1392 و ماتریس آن برای پیش بینی تغییرات کاربری اراضی سال 1402 نشان دهنده ضریب کاپای 80% است. بر این اساس در سال 1402، 1/49% از منطقه را طبقه کشاورزی و 1/10% منطقه را نیز پوشش مرتع تشکیل می دهند که بیانگر تغییرات کاربری ها به سمت کاربری کشاورزی است.