مقایسه دو مدل بارش- رواناب برای شبیه سازی جریان (مطالعه موردی: حوزه آبریز رودخانه دویرج در استان ایلام)

بیه سازی رواناب در یک حوزه آبخیز، درک و فهم فرآیندهای موثر بر تولید رواناب و ویژگی های جریان رودخانه مانند تغییرپذیری مکانی و زمانی آن را فراهم می کند. این بینش به مدیران و برنامه ریزان در تصمیم گیری های آگاهانه در مدیریت و برنامه ریزی منابع آب کمک می نماید. هدف از این پژوهش مقایسه کار آیی مدل پیچیده SWAT و مدل ساده IHACRES در شبیه سازی رواناب حوزه آبریز رودخانه دویرج در استان ایلام است. برای این منظور، مدل SWAT به واسطه تعداد زیاد پارامتر موثر بر جریان رودخانه و استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی و مدل IHACRES به واسطه داده های مورد نیاز اندک و سهل الوصول بسیار کاربردی می باشند. در این مطالعه از داده های دوره آماری 1373 تا 1383 خورشیدی برای ارزیابی کارایی مدل های SWAT و IHACRES بر اساس معیارهای آماری R2، bR2 و NS استفاده گردید. ضرایب R2، bR2 و NS برای دوره واسنجی مدل IHACRES به ترتیب برابر 34/0، 112/0 و 33/0 و برای دوره اعتبارسنجی به ترتیب برابر 47/0، 235/0 و 43/0 به دست آمد. همچنین این ضرایب برای دوره واسنجی مدل SWAT به ترتیب برابر 41/0، 314/0 و 12/0 و برای دوره اعتبارسنجی به ترتیب برابر 68/0، 632/0 و 56/0 برآورد گردید. نتایج نهایی این تحقیق نشان داد که مدل SWAT نسبت به مدل IHACRES توانایی بیشتری در شبیه سازی رواناب روزانه در حوزه آبریز رودخانه دویرج دارد و می توان از آن برای شبیه سازی رواناب حوزه هایی با داده های محدود و شرایط طبیعی مشابه استفاده نمود.