بررسی صفات گیاه موتانت نعناع فلفلی با روش استفاده از جهش زائی موتاژن EMS

موتاژن های شیمیایی با اثرهای موتاژنی، خزانه ژنی متنوعی را در منابع گیاهی ایجاد کرده و به عنوان یک ابزار تکمیلی در فرایند های به نژادی به کار گرفته می شوند. در این پژوهش به منظور ایجاد تغییر صفت های مورفولوژیک و تغییر در میزان مواد موثره در گیاه نعناع فلفلی از غلظت های مختلف ماده موتاژن اتیل متان سولفونات EMS در شرایط درون شیشه ای و مزرعه استفاده شد.
پژوهش به صورت شرایط درون شیشه ای و مزرعه با تعداد 4 تیمار و 4 تکرار در قالب طرح به طور کامل تصادفی انجام شد. از تیمارهای مختلف EMS شامل 0/0% (به عنوان شاهد)، 05/0% و 01/0% و 005/0% و مدت زمان های مختلف (24 و 48 ساعت) در شرایط درون شیشه ای و قسمت مزرعه ای استفاده شد. ارزیابی در داخل لوله آزمایش و مزرعه به طور همزمان انجام گرفت. پس از انتقال و رشد و نمو نمونه ها در شرایط in vitro، تیمارها با ماده جهش زا اتیل متان سولفونات مورد بررسی قرار گرفتند.
نتایج این پژوهش نشان داد که استفاده از مواد جهش زا در محیط کشت MS نقش به سزایی در تغییر فنوتیپی این گیاه دارویی دارد. غلظت 01/0% EMS بهترین نتیجه معنی دار را در سطح 1% داشته و از کشت ریزنمونه های که شامل جوانه های جانبی و انتهایی بوده اند به دست آورده که بر روی خصوصیت هایی هم چون طول ساقه، تعداد برگ و تعداد جوانه جانبی اثر داشت. هم چنین نتیجه آنالیز اسانس تیمارها نیز نشان داد که ماده اتیل متان سولفونات روی مواد اجزاء اسانس تاثیری نداشته است.
استفاده از موتاژن EMS در گیاه نعناع فلفلی هم در نمونه های کشت بافتی و هم در بوته های تیمار شده در مزرعه باعث تحریک و رشد سریع جوانه های جانبی گیاه شد که باعث افزایش سطح گیاه و در نتیجه افزایش عمل کرد گیاه شده بود. استفاده از غلظت های بیش تر از 05/0% EMS در زمان های 24و 48 ساعت باعث از بین رفتن نمونه های کشت بافتی و مزرعه ای شد.