پتروژنز گنبدهای آداکیتی کم سیلیس سهل (جنوب شاهرود، جنوب خاوری استان سمنان)

منطقه سهل در جنوب شاهرود، بخشی از شمال پهنه ساختاری ایران‎مرکزی است که در آن توالی ستبری از سنگ‎های آتشفشانی و آتشفشانی-رسوبی، به سن پالئوسن تا ائوسن‎ میانی، رخنمون دارند. در درون این توالی،سنگ‎های آذرین نیمه ژرف، به شکل گنبد، دایک و سیل با ترکیب بیشتر تراکی آندزی بازالتی و تراکی آندزیتی، نفوذ کرده و جای گرفته اند. در این سنگ‎های آذرین، انکلاوهای گوناگونی با سرشت آمفیبولیتی، گنیسی، هورنبلندیتی، پیروکسنیتی، تونالیتی، گابرویی، توفی سیلتستونی و توفی ماسه سنگی با اندازه و شکل‎های گوناگون یافت می شود که نشان دهنده آلایش و آمیزش ماگمایی هستند. با توجه به ویژگی های زمین‎شیمیایی، این سنگ‎ها از آداکیت های کم سیلیس به شمار می روند و دارای سرشت کالک آلکالن تا کالک آلکالن پتاسیم بالا هستند. همچنین، دارای غنی شدگی از LILE و LREE و تهی شدگی از HSFE و HREE هستند. با توجه به همه ویژگی های زمین‎شناسی، این آداکیت‎ها از تبلور مذاب برآمده از ذوب بخشی گوه گوشته ای متاسوماتیسم شده در بالای پهنه فرورانش لیتوسفر اقیانوسی (شاخه سبزوار - درونه) پدید آمده‎اند.