بررسی نیازهای رویشگاهی و خصوصیات کمی توده های طبیعی زالزالک زرد در استان آذربایجان غربی

جنس زالزالک به عنوان یک گونه چوبی چند منظوره در جنگل های زاگرس شمالی واقع در جنوب استان آذربایجان غربی، از نظر تولید میوه برای ساکنان محلی بسیار پر اهمیت است. هدف این پژوهش، تعیین خصوصیات کمی، ویژگی های فیزیوگرافی و خاک توده های زالزالک زرد است. در بررسی حاضر هشت رویشگاه زالزالک در استان آذربایجان غربی انتخاب و در هر رویشگاه 5-3 قطعه نمونه دایره ای به مساحت 10 آر و در مجموع 33 قطعه نمونه به روش تصادفی سیستماتیک پیاده شد. در داخل قطعات نمونه، مشخصات عمومی قطعه نمونه و ویژگی های درخت شناسی شامل قطر برابرسینه، مبدا پایه ها و قطر بزرگ و کوچک تاج اندازه گیری شد. همچنین ده نمونه خاک از رویشگاه های بررسی شده برداشت شد. نتایج نشان داد اسیدیته، کربن آلی، نیتروژن کل و رس خاک مهم ترین عوامل موثر بر پراکنش رویشگاه های زالزالک هستند. همچنین با جنوبی شدن جهت دامنه، افزایش اسیدیته و رس خاک، گونه هایی مانند زالزالک زرد و گلابی به تعداد کم پراکنش دارند. با بهبود وضعیت حاصلخیزی خاک، افزایش نیتروژن کل و کربن آلی و شمالی شدن جهت دامنه، حضور دیگر گونه های زالزالک به همراه گونه هایی مانند سیب، بلوط، بید، زبان گنجشک و نارون دیده می شود. همچنین بیشترین و کمترین میانگین قطر برابر سینه پایه های گونه های زالزالک به ترتیب 42/17 سانتی متر در رویشگاه قلاتیان و 61/6 سانتی متر در دره شهدا و بیشترین و کمترین میانگین سطح تاج به ترتیب 3/24 متر مربع در رویشگاه میرآباد 2 و 49/4 متر مربع در رویشگاه دره شهدا مشاهده شد. پیشنهاد می شود کاشت گونه زالزالک زرد در جهت های جنوبی و غربی و در مناطقی با حاصلخیزی کم خاک و کاشت دیگر گونه های این جنس در جهت های شمالی با حاصلخیزی خاک بالاتر صورت گیرد.