زعامت سیاسی انسان کامل از منظر ابن عربی و صدرالمتالهین

موضوع انسان کامل که در آثار اندیشمندان مسلمان به صورت پراکنده مطرح بود، در مکتب عرفانی محیی الدین ابن عربی به صورت مستقل مدون شد و به مرور زمان، مورد توجه دانشمندان بعدی قرار گرفت. آنچه در آثار متعدد مورد بررسی قرار گرفته، بعد هستی شناسانه موضوع است، ولی به طور مستقل به نقش این جهانی (دنیوی) چنین انسانی پرداخته نشده است. بر خلاف دیدگاه برخی عرفا و متصوفه، انسان کامل ابن عربی که بعدها مورد توجه صدرالمتالهین هم قرار گرفت، در سیر صعودی به سوی حق تعالی راهی می شود و سپس سیر الی الخلق را در ادامه کمال خود سپری می کند. این مقاله که به روش توصیفی تحلیلی نگارش شده، با واکاوی آثار ابن عربی و صدرالمتالهین درباره انسان کامل، نشان خواهد داد که چنین انسانی نسبت به اجتماع و سیاست جامعه بشری بی تفاوت نبوده و تلاش می کند به عنوان خلیفه الهی، انسان های دیگر را در مسیر شایسته اجتماعی رهنمون سازد.