پهنه بندی پتانسیل خطر بیابانزایی با کاربرد مدل تحلیل مولفه های اصلی

ارزیابی بیابانزایی می کوشد تا مهمترین مولفه های بیابانزایی را در هر منطقه ای تعیین و در نهایت پس از ارزیابی شاخص ها در واحد های کاری، نقشه شدت بیابانزایی را ارائه کند. با توجه به اهمیت کاربردی این نقشه ها علیرغم توسعه فنون و روش های کمی در طی سال های اخیر، همچنان سعی در ارائه روش هایی با خطای کمتر، ضریب اطمینان بیشتر و سرعت و سهولت بالاتر است. از آنجا که پدیده بیابانزایی حاصل برهم کنش متغیرهای متعددی در طی زمان می باشد لذا می بایست از روشی جهت پهنه بندی استفاده شود که در عین حفظ دقت، بر سرعت و سهولت دستیابی به نتایج بیافزاید. از این رو این پژوهش هدف خود را ارائه و راستی آزمایی مدل تحلیل مولفه های اصلی قرار داد. این روش قادر است به منظور تقلیل بعد مساله مورد مطالعه و سهولت در دستیابی به نتایج، مولفه های اصلی مساله را در نظر گرفته و اقدام به حذف سایر مولفه ها در محاسبات بکند و همچنین با امکان استفاده از نرم افزار، بر دقت، سرعت و سهولت عملیات پهنه بندی بیفزاید. به منظور ارزیابی کارائی، مدل مذکور در منطقه خضرآباد استان یزد به مساحت 78180 هکتار به کار گرفته شد. نتایج حاصل شده نشان داد که 35/9% درصد از کل منطقه مطالعاتی به صورت خیلی شدید و 6/25% درصد به صورت نسبتا شدیدی تحت فرایند بیابانزایی می باشد و بیابانزایی با شدت نسبتا متوسط( 85/41%) بیشترین سهم را در منطقه مطالعاتی به خود اختصاص داده است. در عین حال ارزش کمی شدت بیابانزایی برای کل منطقه از مجموع عوامل 29/3 (کلاس نسبتا شدید یا IV) بدست آمد.