رهاسازی آهن و پتاسیم از کانی های مسکویت و ورمی کولیت توسط برخی باکتری های محرک رشد گیاه

پتاسیم و آهن از عناصر غذایی ضروری گیاهان هستند و نقش مهمی در رشد و توسعه گیاهان ایفا می کنند. از طرفی، کمبود آهن قابل استفاده در خاک در بیشتر مناطق کشاورزی دنیا و با افزایش آهک خاک و کمبود پتاسیم قابل استفاده در خاک به علت تثبیت، رواناب، آبشویی و فرسایش رخ می دهد. تحقیق حاضر با هدف بررسی کارایی باکتری های ریزوسفری در آزادسازی پتاسیم و آهن از کانی های نامحلول در شرایط آزمایشگاهی انجام گردید. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با دو نوع کانی (مسکویت و ورمی کولیت) و چهار سویه از باکتری های آزاد کننده پتاسیم شامل Enterobacter cloacae سویه های (R33 وE1) و Pseudomonas putida سویه های(E49 و R9) و شاهد (بدون تلقیح با باکتری) در سه دوره زمانی (7، 14 و 28 روز) در سه تکرار انجام شد. محیط کشت الکساندرف حاوی 2 گرم کانی مسکویت و ورمیکولیت برای بررسی توانایی آزادسازی پتاسیم و آهن توسط باکتری ها مورد استفاده قرار گرفت. نتایج آزمایش نشان دهنده معنی داری اثر متقابل باکتری، کانی و زمان بر آزادسازی آهن و معنی داری اثر متقابل باکتری و کانی در رهاسازی پتاسیم در سطح یک درصد بود. بیشترین مقدار پتاسیم رها شده مربوط به کانی ورمیکولیت و در حضورE. cloacae R33 و کمترین مقدار به کانی مسکویت در حضور P. putida E49 بود. بیشترین آهن رها شده از کانی ورمیکولیت و مسکویت بهE. cloacae R33اختصاص داشت. بطور کلی میزان رهاسازی آهن و پتاسیم از کانی ورمی کولیت بیشتر از مسکویت بود. مقدار pH نمونه ها در حضور تمام سویه ها و هر دو کانی نسبت به شاهد کاهش نشان داد. بنابراین می توان از E. cloacae R33 به عنوان باکتری کارامد در رهاسازی پتاسیم و آهن در تحقیقات بعدی استفاده نمود.