تحلیل گفتمان غالب رمان «اجنحه الفراشه» از محمد سلماوی (بر اساس نظریه تحلیل گفتمان انتقادی نورمن فرکلاف)

تحلیل گفتمان انتقادی، رویکردی نو و شاخه مهمی از نظریه تحلیل گفتمان است. تولید یا تقویت یک جهان بینی خاص و نگرش به سطوح بالاتر جمله، از جالب ترین موضوعات تحلیل گفتمان انتقادی است و نگاهی علمی و کاربردی به متون دارد. ازآنجاکه تحلیل متون جدید، به ویژه رمان، در شناسایی علل تغییر و تحولات فرهنگی و اجتماعی جهان معاصر نقش بسزایی دارد، بیان گفتمان غالب متون و جهت دهی آنها از ضرورت های تحلیل ادب معاصر است. این پژوهش نیز بر همین مبنا و بر اساس نظریه نورمن فرکلاف (1941) رمان اجنحه الفراشه را در سه سطح توصیف، تفسیر و تبیین به شیوه توصیفی تحلیلی، بررسی می کند. نتایج پژوهش نشان می دهد نویسنده در سطح توصیف با ایجاد روابط هم نشینی و گاهی تضاد و همچنین برقراری ارتباط بین واژگان، در پی تبیین اندیشه های خویش است؛ در سطح تفسیر از بافت بینامتنی برای ترسیم بافت موقعیت موجود بهره برده و سیر تحول شخصیت زن را بیان کرده است؛ در سطح تبیین، گفتمان غالب که همان هویت و آزادی خواهی است را در ارتباط با عوامل درون متنی و برون متنی به تصویر کشیده است.