شناسایی گونه های فوزاریوم مرتبط با بلایت خوشه گندم و تجزیه فیلوژنتیکی گونه غالب در شمال ایران

به منظور تعیین عوامل بیماری بلایت فوزاریومی، خوشه های گندم با علایم بیماری از 10 و شش منطقه مهم کشت گندم به ترتیب از استان های گلستان و مازندران در سال زراعی 95-1394 نمونه برداری شد. براساس خصوصیات ریخت شناسی، 431 جدایه منسوب به فوزاریوم تشخیص داده شد که به نه گونه مختلف تعلق داشتند. گونه مرکب Fusarium graminearum بیشترین فراوانی را در استان های گلستان (52%) و مازندران (8/55%) داشت. قارچ های F. culmorum، F. equiseti، F. acuminatum و F. compactum پس از F. graminearum به ترتیب با میانگین های 5/13، 7/9، 6 و 7/3% در دو استان مذکور بیشترین فراوانی را داشتند. میانگین فراوانی F. cerealis، F. avenaceum، F. proliferatum و جدایه های شناسایی نشده در مجموع 14% در شمال ایران برآورد شد. کمترین فراوانی (1%) مربوط به قارچ F. subglutinans بود که فقط از نمونه های استان گلستان جدا شد. برای تعیین خصوصیات ریخت شناسی و فیلوژنتیکی گونه مرکب F. graminearum، 53 جدایه از بین 229 جدایه به دست آمده از استان های مذکور براساس مناطق انتشار انتخاب شد. بخشی از ژن های translation elongation factor 1-alpha (TEF) وreductase (RED) با استفاده از آغازگرهای اختصاصی تکثیر و تعیین توالی شد. همه سویه های گونه مرکب F. graminearum متعلق به F. graminearum sensu stricto بودند. داده های فیلوژنتیکی نشان دهنده وجود همگنی ژنتیکی در بین جمعیت مربوط به گونه مرکب F. graminearum بود، اگرچه بین بعضی از سویه های این گونه اختلافات کوچک ریخت شناسی وجود داشت.