الگوهای پراکنش تیره سیب زمینی در ایران: کاربرد در حفاظت و مدیریت رویشگاه ها با تاکید بر اندمیسم و تنوع در جنوب غرب آسیا

افزایش نرخ آسیب ها به زیستگاه های طبیعی نیاز به تدوین اطلاعات پایه جهت حفاظت را تقویت نموده است. الویت، مهمترین فاکتور در برنامه های حفاظتی می باشد. تیره سیب زمینی به عنوان یکی از گروهای دولپه ای حقیقی دارای طیف گسترده ای از مصارف دارویی، وابستگان وحشی گیاهان زراعی و زینتی می باشد. این تیره شامل 55 گونه متعلق به نه جنس از شش طایفه در ایران است. مطالعه حاضر با هدف توصیف ویژگی های ژئوبوتانیکی، پراکنش فضایی، مناطق غنای گونه ای، مراکز تنوع و اندمیسم و همچنین گونه های نادر و در خطر انقراض با رویکرد ژئوبوتانیکی و حفاظت تبیین شده است. این پژوهش براساس ارزیابی 3123 نمونه ثبت شده از 2650 موقعیت جغرافیایی صورت پذیرفته است. این مناطق جغرافیایی در سلول های شبکه ای1° × 1° (UTM) با مقیاس 100 کیلومتر مربع به استثنای منطقه مرزی برای تعیین الگوی پراکنش و مناطق مهم به منظور مدیریت حفاظت جهت تهیه نقشه ها مورد ارزیابی قرار داده شده است. طبقات تهدید آرایه های تیره سیب زمینی در ایران عبارتند از: بحرانی (4/43 درصد) و آسیب پذیر (34 درصد) که عمده آن ها (9/58) درصد در منطقه ایرانو-تورانی استقرار یافته است. نتایج این مطالعه نشان می دهد که بالاترین غنای گونه ای این تیره در کوه های البرز، زاگرس، کپه داغ و مکران تمرکز دارد. علاوه بر این، دامنه ارزش حفاظتی رویشگاه ها بین 15/0 (نوار ساحلی فارسی خلیج فارس و دریای عمان) تا 19/11 (البرز شرقی) متغیر می باشد.