بررسی تاثیر اسانس چهار گیاه دارویی و دو گونه Trichoderma در کنترل زیستی قارچ های عامل پوسیدگی میوه انگور

انگور همانند دیگر محصولات باغی به دلیل داشتن رطوبت زیاد، pH نسبی پایین و غنی بودن از مواد غذایی، در معرض حمله انواع بیمارگرهای قارچی در مراحل برداشت و انبارداری قرار دارد. در این تحقیق، در آغاز اقدام به جداسازی قارچ های بیماری زای پس از برداشت انگور در منطقه مشگین شهر شد و قارچ های Botrytis cinerea و Cladosporium cladosporioides به عنوان گونه های غالب شناسایی شدند. Aspergillus tubingensis نیز به عنوان عامل پوسیدگی و زهرابه زا (توکسین زا) روی انگور و کشمش برای این بررسی انتخاب شد. سپس به منظور ارزیابی امکان کنترل زیستی (بیولوژیک) آن ها، تاثیر دو گونه Trichoderma harzianum T447 و T. hamatum T622 و اسانس چهار گیاه دارویی پونه کوهی، نعناع خوراکی، رازیانه و بومادران در شرایط آزمایشگاهی ارزیابی شد. نتایج نشان داد که هر دو گونه قارچ آنتاگونیست در رقابت تغذیه ای موفق تر از قارچ های بیمارگر هستند، ترکیبات فرار این قارچ ها بیشترین تاثیر بازدارندگی را در تعامل با C. cladosporioides نشان دادند. غلظت 10 درصد ترشحات برون یاخته ای جدایه T. harzianum T447 نیز بازدارندگی بیش از 85 درصد علیه قارچ های بیمارگر نشان داد. همچنین معلوم شد که بین گونه قارچی، نوع اسانس و غلظت های مختلف آن در میزان بازدارندگی از رشد میسلیومی قارچ ها تفاوت معنی داری (01/0P≤) وجود دارد. پونه کوهی و رازیانه به ترتیب به عنوان موثرترین و ضعیف ترین اسانس ها شناخته شدند. تجزیه GC-MS چهار اسانس نام برده نیز نشان داد که به ترتیب پی پریتون و سیس پی پریتون اکسید، ال منتون، دی متیل-4 (ای) 6-اکتادین -2-ال و ترنس آنتول اجزای اصلی آن ها هستند. با توجه به بازدارندگی مناسب اسانس ها و قارچ های کنترل زیستی نام برده، تحقیقات تکمیلی در زمینه به کارگیری آن ها برای کنترل بیماری های پس از برداشت انگور توصیه می شود.