امکان رجوع واهب از هبه به نوادگان

در عقد هبه اصل بر این است که واهب می تواند به عین موهوبه رجوع کرده و آن را تملک کند. این اصل استثنائاتی دارد. یکی از موارد استثنا «هبه به اولاد» است که مطابق با بند 1 ماده 803 قانون مدنی غیرقابل رجوع به شمار می رود. اکثر نویسندگان حقوق مدنی معتقدند حکم هبه به اولاد شامل نوادگان هم می شود، بنابراین، واهب نمی تواند از هبه به «اولاد اولاد» خویش رجوع کند. بررسی خاستگاه بند 1 ماده 803 در فقه، یعنی مبحث «هبه به ارحام» نشان می دهد وفق نظر مشهور فقی هان، واهب نمی تواند از هبه به همه «ارحام نسبی» خویش رجوع کند. براساس این دیدگاه، هبه به نوادگان نسبی رجوع ناپذیر و هبه به نوادگان رضاعی رجوع پذیر است، در عین حال، خاطر نشان می کند آنچه مورد اجماع فقی هان است، منحصرا رجوع ناپذیری هبه به پدر، مادر و اولاد واهب است. بنابراین، به نظر می رسد قانون گذار برای عمل به اصل و پرهیز از توسعه استثنا، به قدر متیقن یعنی نظر اجماعی فقها، اکتفا کرده است و از این رو، نمی توان مانند اکثر مولفان هبه به نواده را نیز مشمول مقرره مزبور دانست. بنابراین، هبه به نوادگان نسبی و نوادگان رضاعی رجوع پذیر است.