منطق ابهری در تلخیص الحقائق

اثیرالدین مفضل بن عمر ابهری (؟656-؟597) دانشمند برجسته ایرانی است که در شاخه های مختلف علوم عقلی مقامی والا داشته است. مخطوط فاضل احمد پاشا 1618، که در کتابخانه ی کوپریلی استانبول نگهداری می شود مشتمل است بر چهار رساله از او، به نام های بیان الاسرار، تلخیص الحقائق، رساله المطالع، و زبده الحقائق، که هر یک سه گانه ای ست در منطق، طبیعیات، و مابعدالطبیعه. این رساله ها را کاتبی قزوینی از نسخه ی اصل استنساخ کرده و ابهری به خط خود بر صدر همه آن ها یادداشت إنهاء با تاریخ و توقیع نوشته است. آنچه در پی می آید تقدیم و تحقیق بخش منطق تلخیص الحقائق است. منطق ابهری در این رسائل، از جمله در تلخیص الحقائق، فاقد نوآوری های بعدی او و تقریبا به کلی تابع منطق ابن سینا است. به اقتضای تک نسخه بودن مخطوط، روش قیاسی را برای تصحیح آن برگزیده ایم.