سیمای هویت ایرانی در آثار ادبی عصر اسلامی (نگاهی به مقوله هویت در دو کتاب «دو قرن سکوت» و «خدمات متقابل ایران و اسلام»)

از مهم ترین مباحث حوزه مطالعات فرهنگی و ادبی، شناخت شاکله هویت ملی یک سرزمین، در لابه لای آثار هنری و ادبی آنهاست. ورود دین اسلام به ایران سبب شد تا عناصر اصلی هویت این تمدن، به آرامی تحت تاثیر فضای تازه سیاسی و عقیدتی، دچار دگرگونی های عمیقی شود؛ سپس با سیطره امویان و عباسیان، فراز و فرودهایی در روابط ایرانیان با جهان فاتح عربی – اسلامی، پیش آمد. پاره ای از سازه دیرسال هویت ایرانی، به کلی محو شد و بخش هایی از آن نیز، شاهد دگردیسی های وسیعی گردید. از آنجا که شعر، ادب و تاریخ هر عصری، تصویری از اوضاع آن است؛ این پژوهش با شیوه ای توصیفی – تحلیلی، ضمن واگویه برخی از تغییرات در مولفه های هویت تاریخی ایران، در سده های نخست خلافت اسلامی و عصر عباسی، با بهره مندی از دو اثر ارزشمند خدمات متقابل اسلام و ایران، نوشته مرتضی مطهری و نیز دو قرن سکوت به قلم عبدالحسین زرین کوب، مورد نقد و مقابله قرار گرفته است.