مروری بر ملاحظات اخلاقی تحقیقات سلول های بنیادی در ایران و توصیه های اخلاقی: یک مقاله مروری

انجام مطالعات با استفاده از سلول های بنیادی لازم است دستاوردهای ارزشمندی را برای جامعه در بر داشته باشد. تحقیقات سلول های بنیادی فرصت های مناسبی را برای دستیابی به پیشرفت های علمی و درمان های جدید فراهم نموده است اما با این وجود بعضی از مسایل اخلاقی لازم است به منظور اطمینان حاصل کردن از این که این مطالعات به روشی اخلاقی انجام می شوند، مورد توجه قرار بگیرند. هدف این مطالعه مروری بررسی اهمیت تحقیقات سلول های بنیادی، کدهای اخلاقی پژوهش بر سلول های بنیادی در ایران و ارایه توصیه های اخلاقیست. نحوه استحصال سلول های بنیادی به منظور انجام تحقیقات از سلول های جنینی یا بالغ انسانی، ذخیره سازی، نگهداری و نحوه استفاده از آن ها از مهم ترین دغدغه های اخلاقی، قانونی و فقهی در ایران به شمار می آید. در استحصال سلول های بنیادی از سلول های بالغ انسانی مباحثی چون شبیه سازی انسانی، نقض شان انسانی، دستکاری های ژنتیکی و احتمال تومور زایی مطرح است. تخریب جنین به منظور ایجاد سلول های جنینی به منظور انجام تحقیقات نیز موضوع بسیار مهمی تلقی می شود. به منظور جلوگیری از تخریب جنین می توان از جنین های اهدایی مازاد بر درمان ناباروری بهره جست. راهکارهای اخلاقی، قانونی و فقهی ارایه شده در خصوص استفاده از سلول های بالغ نیز شامل تعیین حق مالکیت سلول های بنیادی، ممنوعیت تجارت بدن انسان، نظارت بر زیست بانک ها و تشکیل کمیته نظارت بر تحقیقات سلول های بنیادیست. سایر توصیه های ارایه شده در خصوص حل مسایل اخلاقی این مطالعات در ایران شامل طراحی مناسب تحقیقات سلول های بنیادی، رعایت کدهای ملی اخلاق در پژوهش در مطالعات زیست پزشکی (کدهای اختصاصی پژوهش بر سلول های بنیادی، کدهای اختصاصی کارآزمایی بالینی و کدهای اختصاصی پژوهش بر حیوانات)، همکاری مناسب با کمیته های اخلاق و رعایت حقوق شرکت کنندگان در پژوهش اعم از انسان و حیوان می باشد. علاوه بر این توسعه شبکه جهانی اخلاق زیست پزشکی به منظور تقویت ارتباطات سازمانی در سطوح منطقه ای و بین المللی، ارتقاء نظام قانون گذاری و طراحی و اجرای برنامه های همکاری در جهت آموزش در سطوح مختلف پیشنهاد می شود.