کاربرد روش آنتروپی حداکثر در مدل سازی پیش بینی پراکنش رویشگاه های گیاهی (مطالعه موردی: مراتع بخش خلجستان استان قم)

پژوهش حاضر با هدف شناسایی مهمترین متغیرهای تاثیرگذار در پراکنش رویشگاه های مورد مطالعه و تهیه نقشه پیش بینی رویشگاه ها با استفاده از روش آنتروپی حداکثر انجام شد. بدین منظور، بعد از تعیین واحدهای همگن نمونه برداری با استفاده از نقشه رقومی ارتفاع و نقشه زمین شناسی با مقیاس 1:25000، نمونه برداری از پوشش گیاهی به روش تصادفی - سیستماتیک انجام شد. سطح قطعات نمونه با توجه به نوع گونه های موجود به روش سطح حداقل بین 2 تا 25 متر مربع و تعداد آنها با توجه به تغییرات پوشش گیاهی و خصوصیات مورد نظر برای اندازه گیری، با استفاده از روش آماری 60 پلات تعیین شد. برای نمونه برداری از خاک نیز در هر رویشگاه هشت پروفیل حفر و از دو عمق 30-0 و 80-30 سانتی متری نمونه گرفته شد و خصوصیات مورد نظر در آزمایشگاه مورد اندازه گیری قرار گرفت. برای انجام مدل سازی به روش آنتروپی حداکثر، لایه های مربوط به متغیرهای محیطی با بهره گیری از روش زمین آمار و سیستم اطلاعات جغرافیایی تهیه شد و مدلسازی پراکنش رویشگاه ها با استفاده از نرم افزار MaxEnt انجام شد. بعد از اجرای مدل، به منظور ارزیابی دقت طبقه بندی مدل ها و میزان تطابق نقشه های واقعی و پیش بینی ضریب کاپا و آماره سطح زیر منحنی اندازه گیری شد. بر اساس نتایج، دقت طبقه بندی مدل ها در سطح قابل قبول قرار می گیرد و متغیرهای ارتفاع از سطح دریا، جهت، شیب، آهک، سنگریزه عمق اول و دوم خاک و سیلت عمق اول و دوم بیشترین تاثیر را در پراکنش رویشگاه های مورد مطالعه دارند. میزان تطابق بین نقشه های نقشه های پیش بینی و واقعی برای رویشگاه Artemisia aucheri –Astragalus glaucacanthus، در سطح عالی (کاپای 91/0) و برای رویشگاه های Amygdalus scoparia، Scariola orientalis- Stipa barbata و Pteropyrum olivieri- Stipa barbata در سطح خیلی خوب قرار می گیرد (به ترتیب کاپای 8/0، 83/0 و 79/0). این نتایج نشان می دهد که روش آنتروپی حداکثر یک روش زایا و تولیدی است و مدل های حاصل از آن می تواند به آسانی توسط متخصصین مورد تفسیر قرار گیرد که این ویژگی از نظر کاربردی بسیار حائز اهمیت است.