مطالعه اکولوژیک جوامع زئوپلانکتون دریاچه شهدای خلیج فارس (چیتگر- تهران) و اولین گزارش از ژله ماهی آب شیرین (Craspedacusta sp.)در ایران

این پژوهش برای تعیین ساختار جمعیت، تنوع زیستی، ارتباط عوامل غیر زیستی در تغییرات زئوپلانکتون و تعیین سطح تروفی دریاچه مصنوعی شهدای خلیج فارس (چیتگر- تهران) انجام شد. نمونه برداری از زئوپلانکتون توسط Juday net در 5 ایستگاه بر اساس اشکوب دریاچه بین سالهای 1392 و 1393 انجام شد. در این مطالعه 36 گروه زئوپلانکتونی شامل بندپایان (Arthropoda) 6 جنس، آغازیان (Protozoa) 6 جنس، گردان تنان (Rotatoria) 20 جنس، کرم های لوله ای (Nematoda)1 جنس، موی شکمان (Gastrotricha) 2 جنس و کم تاران (Oligochaeta) 1 جنس شناسائی شدند. همچنین برای اولین بار نوعی ژله ماهی آب شیرین از جنسCraspedacusta با اندازه های طولی20- 15 میلیمتر در ایران، در دریاچه چیتگر مشاهده شد. گروه گردان تنان با میانگین تراکم 18± 61 عدد در لیتر زئوپلانکتون غالب دریاچه چیتگر بوده و کرم های لوله ای، موی شکمان و کم تاران، کمترین میانگین تراکم را داشتند (کمتر از 1 عدد در لیتر). میانگین تراکم سالانه زئوپلانکتون 18±72 عدد در لیتر بود. آنالیز تحلیل مولفه های اصلی (PCA) نشان داد، جنس های Trichocerca و Polyarthera از گروه گردان تنان با بیشترین بار عاملی (Loading Component)، کمترین واریانس و بیشترین تراکم را در اجتماعات زئوپلانکون به خود اختصاص دادند. براساس آنالیز تطبیق متعارف CCA)) همبستگی محسوسی بین تراکم گردان تنان با فاکتورهای محیطی مشاهده نشد. همچنین نتایج نشان داد که آب این دریاچه براساس شاخص زیستی و ساختار زئوپلانکتون در رده آب های الیگو- مزوتروف (تقریبا پاکیزه) قرار گرفته ولی امکان افزایش روند یوتریفیکاسیون در صورت عدم مدیریت و کنترل آبزیان این اکوسیستم وجود دارد.