تحولات پتروژنزی و محیط زمین ساختی هارزبورژیت های مجموعه اولترامافیک آب~
بید (خاور حاجی آباد، استان هرمزگان)

مجموعه اولترامافیک آب بید در شمال استان هرمزگان قرار دارد و جزیی از کمربند افیولیتی اسفندقه- حاجی آباد به شمار می رود. بیش از 90 درصد حجم سنگ های موجود در این مجموعه را هارزبوژیت تشکیل داده و لرزولیت، دونیت، دایک های پیروکسنیت و همچنین لایه ها و عدسی های کرومیتیت نیز در آن رخنمون دارند. هارزبورژیت ها به حالت توده ای دیده شده، لایه بندی آشکاری ندارند و بلورهایشان جهت یافته اند. بافت های موجود در هارزبورژیت های آب بید، همچون جهت یافتگی، کشیدگی و انحنا در بلورها، تبلور دوباره، وجود تیغه های جدایشی کلینوپیروکسن در اورتوپیروکسن و نسل های مختلف کانی ها نشان می دهد که این سنگ ها در شرایط گوشته بالایی تشکیل و سپس در محیط پوسته ای قرار گرفته اند. شواهد مربوط به شیمی کانی ها نشانگر آن است که هارزبورژیت های مجموعه اولترامافیک آب بید در محیطی همانند پریدوتیت های حوضه پشت کمان شکل گرفته و دچار حدود 15 درصد ذوب بخشی شده اند. سپس تحت تاثیر متاسوماتیسم گوشته قرار گرفته اند و مقادیر عناصر کمیاب ناسازگار در سنگ کل آنها افزایش یافته است. دماسنجی الیوین- اسپینل در هارزبورژیت های مجموعه آب بید، دمای تعادل 1000 تا 1200 درجه سانتی گراد را نشان می دهد و نشانگر حضور این سنگ ها در محدوده اسپینل پریدوتیت است. شواهد شیمیایی و موقعیت زمین ساختی هارزبورژیت های مورد مطالعه در نمودارهای مختلف نشان می دهند که این سنگ ها به پریدوتیت های آبیسال شباهت دارند و احتمالا در یک محیط حوضه پشت کمان شکل گرفته اند. هارزبورژیت های مجموعه آب بید می توانند بخشی از گوه گوشته ای بالای تیغه در حال فرورانش نوتتیس باشند که در زیر یک پوسته اقیانوسی جوان و متعلق به حوضه پشت کمان تشکیل شده اند.