مدل مدیریت خلق مکان و مولفه های سازنده کیفیت در عرصه عمومی

در گذار از شهر مدرن به پسامدرن و تغییر قابل توجه از شهر اتومبیل مدار به شهر پیاده مدار تحولات اساسی در فضاهای شهری به وجود آمد. در این راستا مفهوم نوین عرصه عمومی با محتوایی متفاوت به ادبیات حقوق شهروندی افزوده شد. به طوری که کیفیت عرصه های عمومی نمود بلوغ جامعه مدنی شهرها قرار گرفت. دستاورد این تحولات نشان داد، ارتقاء بعد کالبدی و عملکردی با وجود آن که بسترساز مطلوبیت در عرصه عمومی است، لیکن جهت خلق مکان کافی نمی باشد. عرصه های عمومی محل تبلور مفاهیمی چون «قابلیت زیست1»، «سرزندگی2 »، «حس مکان3» و شکل گیری خاطرات جمعی، رویدادهای اجتماعی و تبادلات اجتماعی است. این مقاله درصدد است تا ضمن بازتعریف مفهوم کیفیت در عرصه عمومی نگاهی نوین به مولفه های سازنده کیفیت در آن ارائه نموده و به چگونگی تحقق پذیری آن در قالب مدیریت مستمر طرح محور بپردازد. نوشتار حاضر که مستخرج از پایان نامه می باشد، بخشی از دستاورد پژوهشی است که در مروری تطبیقی از نظرات متاخر در این زمینه و در تعامل با رویکردها و نمونه های موفق جهان شاخص سازی شده است. تجارب نشان داده اند که برای ارتقاء کیفیت عرصه های توجه به ابعاد یاد شده تنها در مرحله طراحی و مدیریت ابتدایی فضا کافی نیست. چرا که تجلی کیفیت در زمان و مکان متغیر است. تعادل بخشی به آن، نیازمند مدیریتی است که جای جای مکان عمومی چیدمان گونه های متفاوت فعالیت متناسب با خواص فیزیکی و بصری مکان بوده و مولد ارزش های متفاوتی از مفاهیم ادارکی مکان در طول زمان باشد. تنها با وجود مدیریت مستمر و طراحی محور در مراحل مختلف ایجاد، تغییر و قابل نگهداری است. به طوری که حفظ و ارتقاء کیفیت های عرصه های عمومی در ابعاد مختلف تنها در این محتوا محقق می شود.