در جستجوی تصویر کالبدی مسجد مطلوب در پنداشت های ذهنی جامعه، نمونه موردی: شهر بجنورد، خراسان شمالی

چکیده:
مذهب، اساسی ترین نقش را در حیات فردی و اجتماعی انسان در تمام دوران های پیش از مدرن )معاصر( داشته است. از این رو بناهای مذهبی تمدن ها، همواره مهم ترین و باارزش ترین آثار معماری هر تمدن و فرهنگی به شمار می رود. در دوره معاصر، معماری مسجد نیز همچون سایر بناها، دچار دگرگونی شده است. اهمیت مسجد و تحولات آن در دوره
معاصر، دغدغه بسیاری از پژوهشگران معماری بوده است. موضوع پژوهش هایی که تاکنون در این باره انجام شده است، بیشتر تبیین مبانی نظری و مفاهیم، و یا توصیف کالبدی بناهای مذهبی بوده است و کمتر پژوهشی به ذهنیت مردم از کالبد مسجد پرداخته است. در پژوهش حاضر، پنداشت های ذهنی مردم بجنورد درباره تصویر مطلوب مسجد امروزی مورد بررسی قرار گرفته است. این پژوهش، توصیفی و از نوع پیمایشی بوده و ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه ای 36 گویه ای است. جامعه آماری، شامل کلیه افراد ساکن در شهر بجنورد است. حجم نمونه آماری 311 نفر است. نتایج پژوهش نشان داد که بیشتر پرسش شوندگان، مسجد مطلوب را بزرگ و باشکوه، با گنبد و مناره های متوسط یا بزرگ، دارای خوانایی در مقیاس محله ای و با فاصله حداکثر 10 دقیقه پیاده روی تا محل کار یا زندگی دانسته اند. صحن، گنبد و مناره، مهم ترین عناصر کالبدی مسجد برشمرده شده اند. بیشتر افراد، شبستان مطلوب را دارای ارتفاع متوسط یا بلند، تعداد ستون های کم، پنجره های با تعداد و بزرگی در حد معمول، و سقف گنبدی شکل توصیف کردند. همچنین از نظر پرسش شوندگان، میزان موفقیت مساجد معاصر بجنورد، نسبتا پایین بود. در نظرات مردم نسبت به میزان موفقیت معماری مساجد معاصر بجنورد، در میان دو گروه مردان و زنان، همچنین در میان گروه رشته های تحصیلی و سنی مختلف، تفاوت معناداری مشاهده نشد. نظر مردم در مورد میزان موفقیت معماری مساجد معاصر بجنورد، با میزان تحصیلات آن ها و با شکل مطلوب گنبد، ارتباط معناداری داشت. نتایج این پژوهش می تواند به عنوان یکی از عوامل موثر در طراحی مساجد، مورد استفاده معماران قرار گیرد.
زبان:
فارسی
صفحات:
139 تا 149
لینک کوتاه:
magiran.com/p1672427 
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یک‌ساله به مبلغ 990,000ريال می‌توانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
  • حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران می‌شود.
  • پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانه‌های چاپی و دیجیتال را به کاربر نمی‌دهد.
دسترسی سراسری کاربران دانشگاه پیام نور!
اعضای هیئت علمی و دانشجویان دانشگاه پیام نور در سراسر کشور، در صورت ثبت نام با ایمیل دانشگاهی، تا پایان فروردین ماه 1403 به مقالات سایت دسترسی خواهند داشت!
In order to view content subscription is required

Personal subscription
Subscribe magiran.com for 50 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!