بررسی انواع هنجارگریزی در جریان شعری شعراستان بر مبنای الگوی لیچ

هنجارگریزی یکی از شیوه های موثر در برجسته سازی زبان و آشنایی زدایی از آن است که در شعر کاربرد بسیار دارد. این اصطلاح که به دنبال انتشار نظریات شکلوفسکی، تینیانوف و یاکوبسن در زمینه آشنایی زدایی در نقدهای فرمالیستی مورد استفاده قرار گرفت در برگیرنده روش ها و ابزارهایی ادبی و زبانی است که جهان متن را در نظر مخاطب بیگانه می سازد و با ایجاد مکث و به تاخیر انداختن درک مخاطب از اثر، سبب گسترش معنای متن و در نتیجه تولید لذت ادبی می شود.

شعر معاصر ایران، به ویژه در دوره های اخیر با استفاده از هنجارگریزی به شکل های مختلف، در پی تولید زیبایی و خلق آثاری متفاوت برآمده است که با ساختارهای گوناگون جامعه هماهنگ باشد. جریان ادبی شعراستان یکی از گونه های جدید شعر فارسی است که در سطوح مختلف متن به هنجارگریزی پرداخته و از این راه توانسته است به ابداع طرز تازه ای در شیوه های تولید شعر در محیط ادبی ایران بپردازد.
این پژوهش برآنست تا با روش تحلیلی-توصیفی در حوزه مکتب ساختگرایی و طبق الگوی هنجارگریزی لیچ به بررسی هشت گونه هنجارگریزی در جریان ادبی شعراستان بپردازد. اشعار مورد استفاده در این پژوهش از دو مجموعه عباخوان و ندیمه نورد اثر وحید ضیایی برگزیده شده اند و نتایج حاصل از این بررسی بیانگر تاثیر بسیار زیاد گونه های مختلف هنجارگریزی در تولید شعراستان می باشد چنان که گویا متن تنها بر پایه هنجارگریزی استوار گردیده و اساسی ترین عنصر موجود در آن همین مورد است.