آنالیز عددی روابط مورفومتریک پیکان های ماسه ای و گونه های گیاهی عامل (مطالعه موردی: ریگ نجارآباد، شاهرود)

پیکان ماسه ای یکی از مهم ترین اشکال اراضی تراکمی ریگ نجار آباد در شهرستان شاهرود است. در این پژوهش ارتباط بین خصوصیات مرفولوژیکی و مرفومتریک پیکان های ماسه ای حاصل از گونه های خارشتر و اشنان منطقه مورد مطالعه با استفاده از رگرسیون خطی ساده و چندگانه بررسی است. خصوصیات مرفومتری گیاهی شامل ارتفاع گیاه و قطر تاج پوشش و خصوصیات مرفومتری پیکان ماسه ای شامل حجم پیکان ماسه ای، حداکثر عرض پیکان ماسه ای و طول پیکان ماسه ای هستند. نتایج تحلیل همبستگی پیکان های ماسه ای بیانگر عملکرد متفاوت ارتباطات بین مولفه های پوشش گیاهی و خصوصیات مرفومتری پیکان های ماسه ای است. در گونه اشنان ارتباط و همبستگی زیادی 670/0 بین ارتفاع گیاه و طول پیکان ماسه ای و همچنین قطر تاج پوشش و حداکثر عرض پیکان ماسه ای 753/0 وجود دارد، در حالی که این همبستگی در گونه خارشتر 504/0 و 680/0 می باشد. نتایج رگرسیون خطی چندگانه نیز بیانگر ارتباط و همبستگی بیشتر مولفه های مرفومتری پیکان ماسه ای با ارتفاع گیاه و قطر تاج پوشش در گونه اشنان 879/0، 831/0، 661/0 در مقایسه با گونه خارشتر 769/0، 683/0، 523/0 است. نتایج نشان دهنده این است که گونه خارشتر ساز وکار متکامل تری در به دام انداختن ماسه ها و تشکیل پیکان ماسه ای دارد. نتایج حاصل از این پژوهش در رویکرد مدیریت مناطق بیابانی و همچنین در طرح های تثبیت ماسه های روان مفید خواهد بود.