شاهنامه در تاریخ وصاف

شاهنامه فردوسی یکی از برجسته ترین شاهکارهای ادب فارسی است که نگاه سرایندگان و نویسندگان بسیاری را به سمت و سوی خود کشانده و آنان را از ظرفیت های بی شمار خود بهره مند ساخته است. در کنار تقلیدهای نه چندان موفق از این اثر، تضمین ابیات و بهره گیری از حال و هوا و فضای حماسی آن در غالب آثار ادب فارسی به چشم می خورد. یکی از آثاری که شاهنامه در آن نمود بارزی دارد، تاریخ وصاف است. وصاف در عصری به شاهنامه روی آورده که جریان حماسه سرایی رو به افول است، اما او با بهره گیری از ابیات و ظرفیت های محتوایی، زبانی و بلاغی شاهنامه، بر ارزش و اعتبار اثر خود افزوده است و منبعی قابل اعتماد برای بررسی صحت و سقم برخی از ابیات شاهنامه در اختیار پژوهندگان این شاهکار ادب فارسی قرار داده است. شاهنامه گرایی وصاف پاسخ هوشمندانه به نیازهای روحی و روانی ایرانیانی است که طعم تلخ شکست از مغولان، آنان را در یاسی جانکاه فرو برده بود. از این رو، وصاف با یادکرد شکوه ایرانیان در قالب اشعار ماندگار فردوسی، می کوشد روح امید در کالبد نیمه جان ایرانیان معاصر خود بدمد. این مقاله با روشی توصیفی، تحلیلی و تطبیقی، گونه های بهره گیری وصاف از ابیات شاهنامه و علل و عوامل آن را بر مبنای مجلدات پنجگانه تاریخ وصاف مورد نقد و بررسی قرار داده است.