بررسی رشد، تکثیر و ریشه زایی ارقام مختلف گلابی بومی ایران به منظور حفاظت درون شیشه ای

تکثیر رویشی گلابی از طریق روش های معمول قلمه چوب نرم یا سخت مشکل می‏باشد. بنابراین امکان تکثیر و ایجاد کلکسیون درون شیشه ای، در 10 رقم بومی گلابی ایران مورد مطالعه قرار گرفت. برای این منظور ابتدا صفات رشد گیاهچه ها از قلمه های تک‏گره نرم این ارقام بر روی محیط کشت MS حاوی تنظیم کننده های رشد بررسی شد. در این مرحله پس از گذشت سه هفته از کشت ریز نمونه ها، ارقام نطنزی و قوسی با میانگین 75/4 روز زود ترین زمان القاء رشد و رقم خوج با میانگین 75/20 روز دیرترین زمان القاء رشد را نشان داد. ارقام قوسی و نطنزی بیش ترین تعداد برگ و ارتفاع شاخساره را به خود اختصاص دادند. سپس تکثیر درون شیشه‏ای گیاهچه-های این ارقام در محیط کشت QL تغییر یافته حاوی تنظیم کننده های رشد مورد مطالعه قرار گرفت. در گیاهچه های تکثیر شده درون شیشه ای، رقم قوسی به صورت متوسط بیش ترین تعداد برگ تکثیر شده و بالاترین ارتفاع گیاه را تولید کرد. ارقام بیروتی و شاه میوه کمترین رشد را نشان دادند. همچنین ریشه زایی ارقام منتخب گلابی در غلظت‏های مختلف اکسین (IBA) بر روی محیط کشت QL تغییر یافته مطالعه شد. در غلظت‏های 5/0 و 2 میلی‏گرم در لیتر IBA در هیچ یک از ارقام ریشه ز‏ایی مشاهده نشد، در حالی که همه ارقام مورد بررسی در غلظت 1 میلی‏گرم در لیتر ریشه دار شدند. بیش ترین تعداد ریشه در رقم قوسی و کمترین میزان آن در ارقام نطنزی و سردرودی مشاهده گردید. رقم شاه میوه دارای بیش ترین طول ریشه و ارقام سردرودی و قوسی دارای کمترین طول ریشه بودند. نتایج این تحقیق نشان داد که تکثیر و ریشه دار نمودن ارقام گلابی بومی ایران در شرایط درون شیشه به راحتی امکان پذیر بوده ولی صفات رشد و تکثیر آن ها تحت تاثیر ژنوتیپ (رقم) می باشد. همچنین در این تحقیق اولین کلکسیون حفاظت درون شیشه ای ذخایر ژنتیکی گلابی در ایران با موفقیت ایجاد گردید.